Zelensky overweegt om lidmaatschap bij de NAVO op te geven in ruil voor bindende veiligheidsmaatregelen

Voorbereidingen voor belangrijke vredesbespreking in Berlijn

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft aangegeven dat het land bereid is om zijn verzoek om lid te worden van de NAVO op te schorten in ruil voor legaal bindende veiligheidsgaranties. Deze uitspraak deed hij voorafgaand aan een cruciaal vredesberaad in Berlijn, volgens berichtgeving in de media. Tijdens deze bijeenkomst, die op zondag en maandag plaatsvindt, neemt Zelensky deel aan de nieuwste ronde van complexe onderhandelingen met de Amerikaanse gezant Steve Witkoff en Europese leiders.

Veranderingen in de strategie van Oekraïne

Voorafgaand aan de vergadering leek Zelensky de wens van Oekraïne om lid te worden van de NAVO te laten varen. Deze ambitie was vastgelegd in de Oekraïense grondwet sinds 2019, zoals blijkt uit rapporten van onder andere Reuters en de Financial Times. Zelensky verklaarde: “Vanaf het begin was de wens van Oekraïne om lid te worden van de NAVO, omdat dat echte veiligheidswaarborgen biedt. Sommige partners uit de VS en Europa ondersteunden deze richting echter niet.”

Focus op nationale steun in plaats van NAVO

In plaats van te rekenen op afschrikking door de NAVO, vertrouwt Zelensky op de steun van individuele landen om Oekraïne te beschermen. Hij benadrukte dat bilaterale veiligheidsgaranties, vergelijkbaar met Artikel 5 van het NAVO-verdrag, vanuit de Verenigde Staten en Europese collega’s essentieel zijn om een nieuwe Russische invasie te voorkomen. Daarnaast noemde hij andere landen zoals Canada en Japan die deze garanties kunnen bieden. Zelensky voegde eraan toe dat deze veiligheidsmaatregelen wettelijk bindend moeten zijn, wat volgens hem een “compromis van onze kant” is vóór de onderhandelingen die hij als “belangrijk” beschouwde.

Russische eisen en Oekraïense standpunten

Rusland heeft eerder geëist dat Oekraïne afstand doet van zijn ambitie om lid te worden van de militaire alliantie en dat het contentious Donbas-gebied zonder strijd aan het Kremlin wordt overgedragen. Oekraïne hoopt daarentegen de frontlinie te kunnen bevriezen. Zelensky vertelde de pers dat de “meest rechtvaardige optie zou zijn om te blijven waar we nu zijn”. Hij voegde eraan toe dat dit overeenkomt met een wapenstilstand, hoewel hij wist dat Rusland deze situatie niet positief beoordeelt. Hij verzocht ook dat de Verenigde Staten Oekraïne op dit punt ondersteunen.