Introductie en actuele onderwerpen
Eddy Wax presenteert samen met Nicoletta Ionta het laatste nieuws uit Brussel. In deze editie worden onder andere de stemming binnen de CDU over Merz’s belangrijkste EU-contactpersoon, de Franse begrotingsstemming, het migratieakkoord, de activiteiten van Frontex, en de zaak rond EEAS besproken. Tips en documenten kunnen worden gestuurd naar respectievelijk [email protected] en [email protected].
De strijd om de positie van Merz in Brussel
Een Duitse Europees parlementariër krijgt wekelijks een besloten gesprek met Friedrich Merz en zijn naaste adviseurs in het CDU-hoofdkantoor in Berlijn, het Konrad-Adenauer-Haus. Sinds Merz in mei de voorzitter van de CDU werd, is Daniel Caspary de voornaamste contactpersoon voor Merz in het Europees Parlement. Caspary, die sinds 2017 deze rol vervult, leidde eerder de delegatie van 23 CDU/EPP-parlementariërs. Hij heeft zich keer op keer bewezen als Merz’s belangrijkste vertegenwoordiger binnen Europa.
Daarom is de huidige situatie spannend: Caspary’s functie staat ter discussie omdat hij binnenkort wordt vervangen. Zijn opvolger wordt op dit moment gekozen door de CDU-parlementariërs, met de kandidaten Niclas Herbst en Christine Schneider. Deze open keus is uitzonderlijk in een partij waar functies meestal al vooraf worden verdeeld. Caspary’s rol omvat het coalitieeren en het pushen van Merz’s agenda op uiteenlopende terreinen, van deregulering tot het EU-begrotingsbeleid en industriële groei.
Er heerst onenigheid binnen de delegatie, aldus verschillende bronnen van de EPP. Ze beschrijven de groep als slecht gecoördineerd en niet eendrachtig, vaak vechtend onderling en opererend als een boksring. Dit kan de koers van de groep bepalen, vooral nu zij zich meer stroomlijnen met rechts-extremen zoals de Patriots.
De politieke achtergrond van Schneider en Herbst
Christine Schneider is vooral bekend vanwege haar rol in het initiatief tot deregulering van de EU-wetgeving over ontbossing, waar zij vorige week haar overwinning behaalde, ondanks haar blessure aan haar nek en rug. Ze heeft zich bewezen in het navigeren door de complexe far-right politieke realiteit in het parlement, wat sommige delegaties onrustig maakt, zoals die uit Polen en Ierland.
Niclas Herbst, die het conservatieve begrotingscommissiekader leidt, bevindt zich dichter bij het centrum-recht. Zijn commissie probeert meer dan vier miljoen euro terug te halen, dat verdacht zou worden weggesluisd door de far-right groep “Identity and Democracy” uit de vorige mandaatperiode. De strijd draait niet alleen om macht, maar ook om status; een rol waarin het voor een MEP bijzonder is om zichtbaar te worden binnen de Duitse politiek.
De recentelijke EEAS-zaak en Frontex’s toekomstplannen
Ongeveer een week geleden werden meerdere EU-instanties door Belgische politie bezocht, waaronder het EEAS en het College of Europe, op verdenking van betrokkenheid bij een lopend onderzoek naar een aanbestedingsprocedure. Dit incident wordt uitgebreid besproken in de uitleg van Elisa Braun.
Frontex, de Europese grensbewakingsautoriteit, heeft stilletjes een nieuw onderkomen in Brussel gezocht, terwijl het zich voorbereidt op een hervorming in 2026 die haar werkzaamheden aanzienlijk kan uitbreiden. Sinds haar oprichting in 2004 en de snelle groei na de migratiecrisis, wordt het budget van Frontex nu geschat op meer dan 900 miljoen euro. De organisatie overweegt nu het inzetten van nieuwe technologische middelen, waaronder drones en kunstmatige intelligentie.
De onderhandelingen over milieuregelgeving
In de vroege uurtjes van dinsdag bereikten het Europese Parlement en de Raad een voorlopige overeenkomst over de vermindering van rapportageverplichtingen omtrent duurzaamheid voor bedrijven. Hoewel de afspraken verder gaan dan de aanbevelingen van de Europese Commissie, blijven ze beperkt in vergelijking met de uitdrukkelijke rollback-mogelijkheden die onlangs in het parlement werden afgesproken.
De onderhandelaars van de EVP, onder leiding van Jörgen Warborn, spreken van een overwinning voor de Europese concurrentiekracht en het Green Deal, terwijl de far-right gedeelde Piera van de Patriots van Europa de afschaffing van verplichte klimaatplannen prijst.
Het EU-Mercosur-akkoord en Franse begrotingsdruk
De Europese parlementariërs hebben maandag hun amendementen op het behouden van het EU-Mercosur-akkoord versterkt, wat mogelijk de ondertekening bemoeilijkt. Een belangrijke wijziging is de invoering van een reciproci verplichting voor productienormen, met name door de Belgische en Franse leden. Daarnaast staat de Franse begroting van 2026 onder druk, doordat de parlementaire stemming vandaag wordt gehouden met een kleine meerderheid aan stemmen.
Regionale en geopolitieke ontwikkelingen
Oekraïne en de internationale steun
Op maandag spraken de Europese bondgenoten van Oekraïne zich uit voor president Zelenskyy, die geen territorium wil afstaan aan Rusland. Na gesprekken in Londen en een bezoek aan Brussel, benadrukte Zelenskyy dat Oekraïne geen concessies wil doen en dat de rechtspositie van het land niet toelaat dat het grondgebied opgeeft.
Beleid en diplomatie in Duitsland en Frankrijk
De Duitse minister Wadephul verwacht dat China exportbeperkingen voor Duitse producten zal versoepelen, mede door het gebrek aan vooruitgang op geopolitiek gebied. Frankrijk debatteert over de heropening van bordelen, gesloten sinds 1946, met voorstellen voor het zelfbeheer door sekswerkers. Italië spreekt over een ‘doorbraak’ bij migratiethema’s nadat EU-ministers akkoord gingen met snellere terugkeer en gebruik van verwerkingscentra in derde landen. Spanje krijgt politieke controverse over een voormalig socialist en het mislukken van een reformatie om corruptie aan te pakken. Griekenland ziet de protesten onder boeren uitbreiden na beschuldigingen van fraude en subsidieproblemen. Polen krijgt speciale status voor migratie, terwijl Tsjechië een nieuwe regering vormt met ex-premier Babiš, die nadrukkelijk belooft te werken aan zijn belangenconflict. Slowakije blijft afwijzend tegen solidariteitsmechanismen, terwijl Roemenië een no-confidence motie indient tegen de regering van Bolojan.
Politieke relaties binnen Europa
De voortdurende rivaliteit tussen de leiders van de grootste Europese parlementaire fracties, Weber en García, kwam recent weer naar voren via X (voorheen Twitter). De uitspraken illustreren de gespannen verhouding tussen EU-politici en de onderlinge verhoudingen.
Aanvullend nieuws en analyses
De bezoeken van Macron aan Beijing en de westerse reactie worden beschouwd als reflectie van de toenemende asymmetrie in handel en geopolitiek tussen Europa en China. Expert García Herrero waarschuwt dat China marktoegang verbindt aan politieke loyaliteit, wat strategisch gebruik kan maken van Europa’s kwetsbaarheid in de context van US en Russische druk.
