Stand van zaken en aankomende onderhandelingen
Het Europees Parlement staat voor uitdagende onderhandelingen met de Raad van de Europese Unie nadat de leden tijdens de stemming significante wijzigingen hadden aangebracht in de beveiligingsmaatregel verbonden aan de EU-Mercosur-overeenkomst. Deze maatregel wordt ingesteld om boeren te beschermen tegen mogelijke schade door de handelsafspraak.
Op dinsdag tijdens de plenaire zitting in Straatsburg stemden de parlementsleden voor een aangescherpte versie van de beschermingsmaatregel die door de Europese Commissie in oktober was voorgesteld. De wijziging kwam voort uit bezorgdheid over de mogelijke gevolgen van de deal voor de EU-landbouwsector, vooral vanuit Frankrijk en andere landen.
De aangebrachte aanpassingen maken het makkelijker om de beschermingsmaatregel te activeren, doordat de drempels voor het starten van een onderzoek verlaagd werden. Zo is de toename van importvolumes en prijzen die nodig is om een onderzoek te starten, verlaagd van een jaar-op-jaar stijging van 10% naar 5%, gebaseerd op het gemiddelde van drie jaar.
Politieke stromingen en aanvullende amendementen
Een lange termijn coalition van parlementariërs uit verschillende politieke stromingen die tegen de Mercosur-deal zijn, waaronder de EPP, S&D, Renew, de Groenen/EFA en de Linkse partijen, slaagde erin voldoende steun te verzamelen voor meerdere aanvullende amendementen. Deze omvatten onder andere een clausule over wederkerigheid in gezondheids- en productiestandaarden. Die zou toelaten de beschermingsmaatregel te activeren wanneer er geloofwaardige aanwijzingen zijn dat geïmporteerde goederen, die profiteren van tariefvoordelen, niet voldoen aan milieustandaarden, dierenwelzijn, volksgezondheid, voedselveiligheid of arbeidsbescherming, gelijkwaardig aan die voor EU-producers.
Een ander amendement, eveneens gesteund door de parlementsleden, versterkt de taal die de Europese Commissie verplicht om beschermingsmaatregelen te nemen wanneer een onderzoek aantoont dat schade gerelateerd is aan Mercosur-importen.
Daarnaast drongen de leden aan op een betere omschrijving van wat onder “ernstige schade” aan de landbouwsector wordt verstaan, om zo snellere initiatie van onderzoeken door de Commissie aan te moedigen.
Reacties en verwachtingen voor de verdere afloop
De Franse groene Europarlementariër Majdouline Sbaï, lid van de brede coalitie, uitte haar scepticisme over de praktische bescherming die deze clausules bieden. Ze stelde dat de maatregelen te laat zouden komen, juist op het moment dat boeren al gedwongen worden hun bedrijf te sluiten.
De Spaanse Europarlementariër Gabriel Mato, die optreedt als hoofdonderhandelaar namens het Parlement en voorstander is van de Mercosur-overeenkomst, verwelkomde de uitkomst van de stemming. Tegelijkertijd waarschuwde hij dat sommige van de nieuw ingediende amendementen mogelijk niet compatibel zijn met de standpunten van de Raad.
Voor de stemming staan de parlementsleden en de Raad nu voor de uitdaging om tot een gezamenlijke tekst te komen. De onderhandelingen staan gepland voor woensdag om 16:00 uur. Volgens een bron binnen het parlement zullen er compromissen nodig zijn, omdat de Raad het voorstel van de Commissie zonder wijzigingen steunt en verschillende parlementsleden, van extreem rechts tot links, de beschermingsmaatregelen kunnen blokkeren indien zij niet tevreden zijn.
De beschermingsmaatregelen worden gezien als een politieke troef voor landen die de deal kritisch bekijken of nog aarzelingen tonen. De Deense voorzitter van de Raad heeft een mogelijk stemming gepland op vrijdag, voorafgaand aan de officiële ondertekening in Brazilië op 20 december.
Als er geen ondertekening plaatsvindt op die datum, wordt de overeenkomst als vernietigd beschouwd, aldus de woordvoerder van de socialistische partij, Bernd Lange, voorzitter van de handelscommissie van het Parlement.
