Nieuw gezondheidsinitiatief voor cardiovasculaire aandoeningen
Binnen het nieuwe Cardiovasculair Gezondheidsplan verlangt Tsjechië dat de Europese Commissie de meest recente wetenschappelijke bevindingen verwerkt die de verbanden aantonen tussen hart-, nier- en metabole ziekten. Tijdens de bijeenkomst van de EU-gezondheidsraad op 2 december zal Tsjechië officieel aandringen op een plan dat gebaseerd is op de eisen uit de conclusies van de Raad in 2024 en op de groeiende hoeveelheid bewijs dat deze aandoeningen nauw met elkaar verbonden zijn.
Volgens een door Euractiv verkregen document blijven hart- en vaatziekten de voornaamste doodsoorzaak in de Europese Unie. Het document waarschuwt dat bewijs steeds meer wijst op een sterke onderlinge samenhang tussen cardiovasculaire ziekten, chronisch nierfalen en type 2-diabetes.
De complexe relatie tussen cardio-renal-metabole ziekten
Tsjechië benadrukt dat deze drie gezondheidsproblemen een complex en onderling versterkend cluster vormen, vaak aangeduid als cardio-renal-metabole ziekten. Ze delen risicofactoren zoals hoge bloeddruk, obesitas en een zittende levensstijl, en komen vaak tegelijk voor bij patiënten. Dit vergroot de belasting voor zowel individuen als gezondheidszorgsystemen significant.
Het document, dat dinsdag tijdens de bijeenkomst van het Orgaan voor Economische en Sociale Zaken (EPSCO) zal worden gepresenteerd, onderstreept dat een sterke focus op preventie en vroege detectie essentieel is. Een belangrijk onderdeel van het Tsjechische voorstel is de versterking van de rol van huisartsen. Volgens Pr ()
Prague) moet er meer aandacht worden besteed aan het versterken van de capaciteit van eerste lijn zorgverleners en het verbeteren van hun toegang tot diagnostische en therapeutische hulpmiddelen. Hierdoor wordt de basis gelegd voor vroegtijdige opsporing, preventie en langdurig beheer van deze ziekten.
Internationale context en nationale plannen
Tsjechië positioneert zijn initiatieven binnen een breder globaal gezondheidskader. Volgens de hoofdstad moet een EU-actieplan volledig aansluiten bij de prioriteiten van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
De nationale strategie van Tsjechië, die afgelopen december is goedgekeurd, concentreert zich op preventie en vormt de kern van de strategische koers voor 2023 tot 2033. Deze aanpak omvat het uitbreiden en moderniseren van preventieve controles door huisartsen, het intensiveren van screening op cardiovasculaire risicofactoren, en het toevoegen van nieuwe tests, zoals uitgebreidere cholesterolmeting en verbeterde nierdiagnostiek. Daarnaast bereidt Tsjechië zich voor op een landelijke screening voor erfelijke hypercholesterolemie bij pasgeborenen.
De nationale strategie legt ook veel nadruk op gezondheidseducatie, vooral voor kinderen, met als doel gezondere voedingsgewoonten, meer fysieke activiteit en regelmatige controles. Voor secundaire preventie wordt gestreefd naar betere coördinatie tussen huisartsen en cardiologen, het uitbreiden van voorschriften aan huisartsen in mildere gevallen, en het concentreren van gespecialiseerde expertise op complexe patiënten.
EU-plannen voor belasting en preventie
De Tsjechische inspanning valt samen met de voorbereidingen van de Europese Commissie voor de lancering van haar eerste speciale EU Cardiovasculair Gezondheidsplan, dat naar verwachting de politieke significance zal krijgen van het EU-programma tegen kanker. Op basis van een concept dat Euractiv heeft ingezien, wil de Europese commissaris voor gezondheid, Olivér Várhelyi, de strategie richten op drie pijlers: preventie, vroege detectie en screening, en behandeling en zorg.
Van preventie wordt verwacht dat het een prominente rol krijgt, aangezien het voorstel erkent dat EU nog niet adequaat heeft gehandeld op het gebied van risicofactoren zoals alcoholgebruik, roken en ultrabewerkt voedsel. Ondanks dat wordt preventie beschouwd als de meest kosteneffectieve aanpak om hartziekten te bestrijden.
Wat vroege detectie en screening betreft, wil de Commissie in 2026 nieuwe aanbevelingen voor cardiovasculaire screening voorstellen. Net als bij kankerbeleid, plant de EU het opzetten van een netwerk van gespecialiseerde centra voor cardiovasculaire aandoeningen verspreid over Europa.
