Toegenomen vraag naar geestelijke gezondheidszorg onder jongeren
De behoefte aan mentale gezondheidsdiensten in Denemarken is de laatste jaren aanzienlijk toegenomen. Het aantal kinderen en adolescenten dat psychiatrische behandeling ontvangt, is in vijftien jaar verdubbeld. Dit gegeven onderstreept de toenemende druk op het bestaande systeem en de noodzaak voor snellere en meer toegankelijke hulpverlening voor jonge mensen met psychische problemen.
Overheidsmaatregelen tegen stijgende depressie- en angstcijfers
De Deense overheid onderneemt stappen om de groei van depressie en angst onder jongeren te beteugelen door een nieuwe wettelijke garantie voor snelle toegang tot behandeling te introduceren. Volgens deze regeling krijgt iedereen onder de leeftijd van 18 jaar het recht om binnen dertig dagen met behandeling te starten. Mocht het publieke zorgsysteem niet tijdig kunnen voldoen aan deze termijn, dan worden patiënten verwezen naar privéaanbieders die gratis zorg leveren.
Rechtspositie van jongeren met milde tot matige klachten
Vanaf de zomer van volgend jaar krijgen jongeren tussen de 18 en 24 jaar in Denemarken met lichte tot matige depressieve of angstklachten mogelijk het expliciete recht om binnen dertig dagen behandeling te ontvangen van de regio’s. Indien de publieke systemen niet aan de deadline kunnen voldoen, hebben zij recht op kosteloze behandeling via overheidsinstellingen.
Morten Freil, directeur van de federatie van Deense patiëntenorganisaties, benadrukt het belang van deze nieuwe regeling. “Het is zeer positief dat er nu aandacht is voor de psychiatrie, een sector met vele complexe elementen. Het is uitermate belangrijk dat we streven naar zowel kwaliteit als kwantiteit van de zorg,” aldus Freil.
De nieuwe wet en beleidsplannen
De Deense parlementaire vergadering, het Folketing, wordt verwacht de nieuwe wetsvoorstel op 19 december te stemmen. Dit vormt een cruciale stap binnen een nieuw tienjarenplan voor de geestelijke gezondheidszorg. De invoering van het recht op snelle behandeling voor de betreffende doelgroep wordt gepland voor 1 juli 2026.
Freil onderstreept dat het essentieel is om jonge mensen deze kans te bieden. “Zij wachten vaak maanden op hulp, terwijl er bovendien aanzienlijke geografische verschillen bestaan binnen Denemarken,” voegt hij toe.
Huidige trend en oorzaken van mentale problemen bij jongeren
Volgens het nieuwe plan is het aantal jongeren met mentale problemen in de jeugdzorg en kinder- en adolescentenpsychiatrie sinds vijftien jaar verdubbeld. Ongeveer 15 procent van de kinderen en jonge mensen wordt voor hun achttiende gediagnosticeerd met een psychische stoornis. De oorzaken hiervan zijn divers, maar de invloed van sociale media en andere factoren speelt daarbij een belangrijke rol, aldus Freil.
Hij vreest dat de lange wachttijden de symptomen van jongeren verergeren, aangezien de capaciteit van de psychiatrische zorg niet gelijke tred heeft gehouden met de groeiende vraag. “Dit stelt jonge mensen met milde symptomen van depressie en angstrisico’s, dat bij onbehandeld blijven ernstigere problemen kunnen ontstaan,” waarschuwt hij.
Financiering en uitbreiding van de zorgcapaciteit
Indien het wetsvoorstel wordt aangenomen, zal de Deense coalitie in 2026 circa 93 miljoen DKK (€12 miljoen) besteden aan de verdere uitbreiding van de geestelijke gezondheidszorg. In 2027 volgt een budget van 124 miljoen DKK (€16 miljoen), gevolgd door 93 miljoen DKK (€12 miljoen) in 2028, en vanaf 2029 jaarlijks 62 miljoen DKK (€8 miljoen).
Het budget wordt onder meer gebruikt voor het verhogen van het aantal psychiaters, therapeuten en psychologen in Denemarken, evenals voor investeringen in digitale behandelmethoden die specifiek gericht zijn op jongeren.
Freil ziet grote potentie in digitale oplossingen die de capaciteit kunnen vergroten en meer jongeren toegang tot zorg kunnen bieden. Tegelijkertijd uit hij zorgen over de kwaliteit en capaciteit; hij benadrukt dat er normen en doelen moeten worden gesteld voor online psychiatrische zorg, evenals regelmatige evaluatie van de digitaliteit en effectiviteit van de behandelingen.
Het wetsvoorstel wijzigt bovendien de verantwoordelijkheid voor de behandeling van jongeren. Professionele psychologen die via subsidies psychologische hulp bieden, worden overgedragen aan de regio’s. Daarnaast krijgt de geestelijke gezondheidszorg dezelfde status als de biologische gezondheidszorg en wordt er in 2027 een organisatorische integratie verwacht met somatische patiëntenzorg in Denemarken.
