Start van dialogen met het Europees Parlement na het wegvallen van controversiële detectie-initiatieven
De Raad van de Europese Unie heeft haar positie vastgesteld over de verordening ter bestrijding van kindermisbruik online, na meerdere jaren van moeizame onderhandelingstrajecten. Deze ontwikkeling betekent dat de gesprekken met het Europees Parlement eindelijk kunnen aanvangen.
Het dossier, dat voorziet in maatregelen tegen de verspreiding van online materiaal waarin kindermisbruik wordt afgebeeld (CSAM), ondervond vertraging toen privacy- en beveiligingsexperts bezorgdheid uitten over bepaalde methoden.
Oorspronkelijk voorstel en de controverse rond detectie
Het originele voorstel van de Europese Commissie zou autoriteiten het recht hebben gegeven techbedrijven te verplichten om hun diensten te doorzoeken op CSAM en grooming-activiteiten, via verplichte detectie-initiatieven. Het idee hierachter was dat dergelijke detectiemaatregelen massale surveillance konden veroorzaken, doordat messagingplatforms gedwongen zouden worden om zelfs sterk versleutelde communicatie, de zogenaamde end-to-end encryptie (E2EE), te scannen.
Deze controverse leidde tot de bijnaam ‘gesprekscontrole-wet’, omdat critics vroegen of de privacy van gebruikers niet in gevaar zou komen door massale monitoring onder het voorwendsel van het bestrijden van kinderporno.
Veranderingen na meerdere presidentiële fases en de herziening van het voorstel
Nadat er jarenlang heen en weer werd geschoven tussen verschillende EU-voorzitterschappen, heeft de lidstaten op woensdag uiteindelijk een tekst goedgekeurd die het verplichte detectie-model afschaft. In plaats daarvan wordt de nadruk gelegd op versterkte eisen aan platforms om mitigatiemaatregelen te implementeren. Het vrijwillig scannen van berichten op CSAM door platforms blijft een optie die bedrijven kunnen toepassen om risico’s te beperken.
Privacyactivisten maken zich nog steeds zorgen dat het scannen op CSAM onbedoeld een onvermijdelijke praktijk kan worden, vooral wanneer regulatoren platforms met end-to-end encryptie onder druk zouden zetten om dergelijke scans uit te voeren, ondanks verwoede woorden in de herzieningstekst die de encryptie moeten beschermen.
Verdere stappen en de rol van het Europees Parlement
Op dit moment bereidt de Raad zich voor op de start van onderhandelingen met het Parlement, dat in november 2023 haar standpunt had vastgesteld door de detectie-initiatieven uit het voorstel te verwijderen. Er zal een compromis moeten worden gevonden tussen de EU-legislatoren, waarna de wet mogelijk nog maanden in behandeling blijft.
Peter Hummelgaard, de Deense minister van Justitie, verwelkomde deze ontwikkeling. Hij benadrukte in een verklaring dat hij blij is met de overeenstemming onder de lidstaten: “Elk jaar worden miljoenen bestanden gedeeld waarin seksuele uitbuiting van kinderen wordt afgebeeld.”
