De formatie en samenstelling van de regering
De regering van Tsjechië, onder leiding van de miljardair en voormalig premier Andrej Babiš, is maandag officieel beëdigd. Het nieuwe kabinet werd gevormd na de verkiezingen van oktober, waarbij Babiš’ beweging, ANO, als winnaar uit de bus kwam in een land met een bevolking van ongeveer 10,9 miljoen mensen. Voor het vormen van de coalitie sloeg ANO de handen ineen met twee partijen die sceptisch staan tegenover de Europese unie: de extreemrechtse SPD en de rechtse Motoristen. Met de steun van 108 van de 200 parlementariërs bestaat de nieuwe regering uit 15 ministers, waaronder 13 mannen en 2 vrouwen.
Persoonlijke en politieke achtergronden
Andrej Babiš, die eerder tussen 2017 en 2021 premier was, heeft verklaard te zullen strijden voor de belangen van Tsjechië, niet alleen op nationaal niveau, maar wereldwijd. Hij benadrukt dat de EU haar grenzen kent en niet het recht heeft om besluiten op te leggen die de soevereiniteit van lidstaten aantasten. Bij de inauguratie werden de ministers beëdigd door president Petr Pavel. Eén van de ministers, Petr Macinka, vervult zowel de ministersposten Buitenlandse Zaken als Milieu. Recentelijk trok de partij hun milieuministerkandidaat, Filip Turek, terug nadat er door media racistische en homofobe berichten werden gepubliceerd die aan hem werden toegeschreven. Turek is daarnaast al politieonderzoeken ondergaan vanwege vermeend verkrachting en huiselijk geweld.
Standpunten over de Europese Unie en internationale betrekkingen
De regering Babiš heeft zich uitgesproken over de rol van de EU. Het beleid van de coalitie erkent dat de EU haar “beperkingen” heeft en dat het geen recht heeft besluiten op te leggen die de soevereiniteit schenden. Hoewel de SPD recentelijk haar plannen voor een referendum over EU-uittreding heeft ingetrokken, blijft de kwestie van de Oekraïne-hulp een punt van debat. Babiš heeft tijdens de campagne aangegeven geen directe hulp aan Oekraïne te steunen, omdat de bijdragen via het EU-budget genoeg zouden zijn. Na een ontmoeting met commissievoorzitter Ursula von der Leyen in Brussel benadrukte hij dat hij niet in “een club” met Orbán en de Slowaakse premier Robert Fico zit, maar dat hij overal in Europa zoekt naar bondgenoten voor Tsjechië. Beide leiders worden onderworpen aan EU-controles vanwege mogelijke schendingen van de rechtsstaat en contacten met Moskou, ondanks de Russische invasie van Oekraïne.
Internationale en binnenlandse houdingen en beleidsinitiatieven
Babiš stelt dat de steun aan Oekraïne moet gepaard gaan met een helder vredesplan. Hij herhaalt dat de steun van Tsjechië beperkt blijft tot de bijdragen aan het EU-budget, die vervolgens Oekraïne helpen. Het kabinet bestaat uit negen ministers van ANO, drie onafhankelijke experts die door de SPD zijn voorgedragen en drie ministers van de Motoristen. Een van de motorspartijkers, Petr Macinka, zal de ministersponsrollen voor Buitenlandse Zaken en Milieu combineren. Eerder deze week trok de partij hun milieuministerkandidaat, Filip Turek, terug na publieke rapportages over racistische en homofobe socialmediaposts. Turek verkeert ook in onderzoek door de politie wegens beschuldigingen van verkrachting en huiselijk geweld, ingediend door een voormalige partner. Premier Pavel heeft aangegeven niet van plan te zijn hem te benoemen.
