De rol van een internationaal plan en de reactie van Rusland
Volgens NATO-secretaris-generaal Mark Rutte zou een gezamenlijk initiatief van de Verenigde Staten en Europa om de oorlog in Oekraïne te beëindigen, dienen als een fundamentele test voor de bereidheid van Rusland om vrede te accepteren. Tijdens een toespraak in Berlijn stelde Rutte dat dit plan een cruciale maatstest zou vormen: het zou laten zien of Rusland daadwerkelijk vrede zoekt of dat het liever doorgaat met de conflicten en het geweld.
Rutte beschuldigde de Russische president Vladimir Putin ervan alleen te proberen de vrede te simuleren wanneer dat in zijn eigen voordeel uitkomt, voornamelijk om extra tijd te winnen voor het voortzetten van de oorlog. Hij beweerde dat Putin dit gedrag vertoonde om de wapens te blijven gebruiken, terwijl Rusland niet bereid was concessies te doen.
Eerder uitte de Amerikaanse president Donald Trump de wens om het bloedvergieten onmiddellijk te stoppen. Rutte benadrukte dat Trump de enige was die in staat was om Putin aan de onderhandelingstafel te krijgen en dat deze situatie een ultiem testmoment was voor de bereidwilligheid van Rusland.
De uitspraak van Rutte op dit gebied luidde dat het testen van Putin essentieel was: men zou moeten afwachten of de Russische leider werkelijk vrede wenst of enkel de oorlog voortzet.
Politieke ontwikkelingen en plannen voor het beëindigen van de invasie
Op woensdag meldde Oekraïense officials dat zij een geüpdatet plan naar Washington hadden gestuurd, dat voortbouwt op een voorstel van 28 punten van President Trump uit de voorgaande maand. Dit nieuwe plan moest de Russisch-Oekraïense invasie beëndigen, waarbij onder meer wordt voorgesteld dat Oekraïne bepaalde gebieden zou afstaan aan Rusland.
Het oorspronkelijke voorstel werd door Kyiv en haar Europese bondgenoten gezien als een te grote toegeving aan de harde eisen van Rusland. Zij waren van mening dat het plan onvoldoende rekening hield met de belangen van Oekraïne en te snel concessies zou doen.
Naast deze diplomatieke inspanningen maakte de Duitse bondskanselier Friedrich Merz bekend dat verdere gesprekken met de Verenigde Staten gepland stonden voor dat weekend. Bovendien zou een internationale bijeenkomst over Oekraïne mogelijk aan het begin van de volgende week plaatsvinden.
Later uitte Rutte in een paneldiscussie optimisme over de onderlinge overeenstemming tussen de VS en Europa. Hij stelde dat de gemeenschappelijke positie over Oekraïne positief was, al bleef hij sceptisch over de acceptatie door Rusland. Volgens hem was dit de test die nu voorlag.
De rol van China en de gevolgen voor de NAVO
Rutte beschuldigde China ervan een essentiële rol te spelen als “Russisch levenslijn” in de oorlog. Hij stelde dat China probeert te voorkomen dat haar bondgenoot Rusland in Oekraïne verliest en dat, zonder de steun van China, Rusland de oorlog niet zou kunnen voortzetten.
China, dat een belangrijke handelspartner is voor Rusland, beweert neutraal te staan in het conflict, maar heeft zich inhoudelijk terughoudend opgesteld en heeft Rusland niet expliciet veroordeeld.
Daarnaast waarschuwde Rutte dat de financiële en militaire lasten voor de NAVO aanzienlijk zouden toenemen indien Oekraïne onder de Russische bezetting zou blijven. Hij benadrukte dat de NAVO haar militaire aanwezigheid langs de oostflank aanzienlijk zou moeten vergroten en dat de alliantie sneller moest gaan met de hoge uitgaven voor defensie en productie.
