Invoering van de noodtoestand en de gevolgen voor luchthavens
Op dinsdag heeft de Litouwse regering officieel de noodtoestand uitgeroepen als reactie op herhaalde verstoringen van de luchthavens en het luchtruim van het land door ballonnen die vanuit Belarus worden gestuurd. Door deze maatregel wil de overheid de dreiging voor de civiele luchtvaart beter onder controle krijgen en de strijdkrachten bijzondere bevoegdheden geven om samen te werken met het ministerie van Binnenlandse Zaken, evenals zelfstandig op te treden, zoals in het officiële statement wordt uitgelegd.
Overzicht van recente incidenten en escalatie
De afgelopen maanden zag Litouwen een toename in het aantal ballonnen dat in het luchtruim verscheen. Deze ballonnen veroorzaakten aanzienlijke chaos op de grootste luchthaven van het land, die minder dan 50 kilometer van de Belarusian grens ligt. De luchthaven moest meer dan 60 uur gesloten blijven. Deze activiteit, die vooral in oktober toenam, leidde er ook toe dat Litouwen in die maand zijn twee grensovergangen met Belarus sloot.
Vorige week had de regering al een noodsituatie afgekondigd om de schermutselingen te bestrijden. Het afkondigen van de noodtoestand vormt de volgende stap in deze strijd.
Huidige maatregelen en militaire acties
De maatregelen die momenteel worden genomen, omvatten controles aan de grens met Belarus en het in beslag nemen van ballonnen. De strijdkrachten, gestationeerd aan de grens, onderzoeken methoden om de doelen te neutraliseren en het luchtruim te monitoren. Deze extra veiligheidsmaatregelen passen binnen de bredere strategie om de situatie onder controle te krijgen.
Omschrijving van Belarusaanse ballonnenacties en de classificatie als hybride aanval
Volgens Litouwse verklaringen vormen de Belarusaanse ballonnen een ‘hybride aanval’. De regering benadrukt dat deze activiteiten een voortdurende bedreiging vormen voor de nationale veiligheid, en gevaar voor mensenlevens, gezondheid, eigendom en het milieu. Omdat de ballonnen door wind kunnen worden verplaatst, kunnen ze het hele land bedreigen. Daarom is het hele land in de staat van beleg gebracht.
Het begrip ‘hybride aanval’ wordt vaak gebruikt door politici om dreigingen te beschrijven die onder de drempel blijven van een directe gewapende aanval. Dit kan onder meer inbraak in kritieke infrastructuur, stroomuitval of cyberaanvallen omvatten, vooral wanneer deze toeschijnlijk zijn aan een kwaadaardige actor. Door de complexiteit van het traceren van dergelijke activiteiten, is het voor beleidsmakers lastig om de verantwoordelijken te identificeren.
Internationale context en recente ontwikkelingen
De toename van ballonactiviteit kwam na een golf van drones die in het vroege najaar in Oost-Europa, Denemarken en België waren waargenomen, welke waarbij politiekers Rusland de schuld geven. Als reactie hierop heeft de NAVO extra lucht- en droneverdediging ingezet, en wordt er gewerkt aan verdere testen van anti-dronetechnologieën naarmate de dreiging toenam.
Ook heeft Litouwen internationale druk uitgeoefend door sterkere EU-sancties tegen Belarus te eisen, in een poging de escalatie te beperken en de veiligheid te verbeteren.
