De strategische implicaties van de FCAS-impasse voor andere Europese militaire projecten
De Franse en Duitse fabrikant van pantservoertuigen, KNDS, waarschuwt dat de stagnatie in de ontwikkeling van het nieuwe gevechtsvliegtuig van Europa, het Future Combat Air System (FCAS), mogelijk gevolgen kan hebben voor andere grensoverschrijdende defensieprojecten. Vooral de ontwikkeling van een nieuw Europees gevechtstank, onderdeel van het Main Ground Combat System (MGCS), zou hierdoor kunnen vertragen of bemoeilijkt worden.
Dat programma werd in 2017 gelanceerd door Parijs en Berlijn met het doel een vervanger voor de Leopard 2 en Leclerc te ontwikkelen. Een jaar later volgde de aankondiging van het FCAS-project, dat meeromvattend was en de samenwerking tussen Frankrijk, Duitsland, en Spanje omvatte. Echter, sinds de aankondiging heeft het project enige stagnatie ondervonden, veroorzaakt door meningsverschillen tussen de leidende bedrijven over de verdeling van werk en verantwoordelijkheden.
De huidige situatie en de zorgen rondom de verdere ontwikkeling
In een interview met Euractiv uitte Jean-Paul Alary, CEO van KNDS, zijn bezorgdheid over de politieke en industriële dynamiek die de voortgang van deze projecten beïnvloeden. Hij benadrukte dat problemen in één Frans-Duits project gemakkelijk kunnen doorwerken naar andere samenwerkingen, vooral gezien de onderlinge afhankelijkheid in de Europese defensiesector.
Hoewel de samenwerking tussen KNDS, het Franse Thales en het Duitse Rheinmetall inzake MGCS voorlopig nog op goede voet staat, waarschuwde Alary dat de bredere spanningen rondom het FCAS mogelijk invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van de Europese landgevechtstank. In januari zou het consortium een voorstel indienen bij de Europese regeringen om de volgende ontwikkelingsfase te starten.
De risico’s van de voortijdige politieke spanningen
De grotere zorgen betreffen de politieke en strategische complexiteit van grote defensieprogramma’s. Alary stelde dat de problemen rondom het FCAS, dat door Frankrijk, Duitsland en Spanje wordt geleid, het werk aan de Europese tank kunnen bemoeilijken. In een recent overleg tussen de defensie-ministers van deze landen werd niet tot een akkoord gekomen over de voortgang van het FCAS-project, ondanks de toezeggingen van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en de Franse president Emmanuel Macron om voor het einde van het jaar een definitieve beslissing te nemen.
Alary gaf aan dat hij liever zou zien dat het FCAS-project doorgang vindt, omdat verdere moeilijkheden hierin het hele proces rondom de Europese tankontwikkeling zouden kunnen bedreigen, vooral vanwege de hoog politieke gevoeligheid van dergelijke samenwerkingen.
Uitbreiding van Europese defensiecapaciteiten en de rol van KNDS
Ondanks de onzekerheid toont KNDS zich hoopvol dat haar bedrijfsmodel bijdraagt aan een breder ecosysteem voor Europese landgevechtsmiddelen. Alary benadrukt dat KNDS zich onderscheidt door zich te richten op landgevechtsapparatuur, in tegenstelling tot haar Duitse concurrent Rheinmetall, dat zich eveneens in andere sectoren zoals scheepsbouw en munitieproductie heeft verdiept, voornamelijk in Oost-Europa.
Op dit moment gebruikt 24 Europese strijdkrachten systemen van KNDS. Het bedrijf bezit productielocaties in Europa, evenals in Azië en in Noord- en Zuid-Amerika. Onder andere levert het voertuigen voor landen als Noorwegen, dat recent meer dan 50 Leopard 2A8-tanks heeft besteld. Een deel van de productie wordt lokaal in Noorwegen gemonteerd door Ritek, wat de intentie onderstreept om de productiecapaciteit in Europa te versterken.
Alary liet weten dat het bedrijf zich inzet om op locatie te produceren wanneer voertuigen aan Europese landen worden verkocht, en dat het bekend staat om onder meer de Caesar zelfrijdende kanonnen en de Jaguar, Leopard en Griffon pantservoertuigen.
