De omvang van het probleem en de huidige beleidsuitdagingen
Meer dan de helft van de volwassenen in de Europese Unie (EU) wordt als overgewichtig beschouwd, terwijl één op de zes als obees wordt geklassificeerd. Ondanks decennia van beleidsinitiatieven en publieke gezondheidscampagnes blijft het percentage mensen met overgewicht en obesitas toenemen in heel Europa. Hoewel gezondheidszorg een nationale bevoegdheid is, kunnen diverse EU-beleidslijnen mogelijk een significante impact hebben. Een concreet voorbeeld hiervan is het EU Cardiovasculair gezondheidsplan, dat mogelijkheden biedt voor een holistische benadering van de strijd tegen obesitas en overgewicht.
De uitdaging wordt nog groter door de groeiende behoefte aan een nieuwe aanpak die consumentengedrag, voedingsinnovatie en op bewijs gebaseerde beleidsmaatregelen combineert. Het groeiende percentage overgewichtige en obee mensen onder de Europese bevolking onderstreept de noodzaak tot integrale strategieën.
De rol van preventie, educatie en voedingsbeleid
In december organiseerde Herbalife een paneldiscussie om de obesitascrisis in Europa aan te kaarten. Herbalife, een producent van afslankmiddelen en voedingssupplementen, biedt een breed scala aan producten voor onder andere gewichtsverlies, spijsvertering en hartgezondheid. Tijdens de discussies benadrukten experts dat slimme voedselsystemen en gerichte voedingsstrategieën essentieel zijn.
Een belangrijk punt was het belang van preventie, het duidelijk maken van voedingsetiketten en financiële prikkels zoals belastingvoordelen voor gezonde voedingsmiddelen. Er werd ingegaan op een recente studie waaruit bleek dat voedingssupplementen met hoge voedingsdichtheid bij risicogroepen leidde tot aanzienlijk gewichtsverlies over een periode van twee jaar. Daarnaast werd de rol van educatie, betrokkenheid van de industrie en beleidsmaatregelen besproken om gezond eetgedrag en het terugdringen van obesitas te stimuleren.
Innovatie en gedragsverandering in voedingsgewoonten
Alle sprekers waren het erover eens dat het verbeteren van voedselsystemen en het inzetten op gerichte voedingsstrategieën kunnen bijdragen aan gezondere leefstijlen. Toch is er ook een behoefte aan innovatieve benaderingen die al succes hebben opgeleverd in het realiseren van duurzame gewichtsbeheersing.
Hoewel consumenten toegang hebben tot professionele voedingsdeskundigen, ondervinden velen nog steeds moeite met effectief dieetbeheer. Met de evolutie van consumentengedrag neemt de vraag toe naar voedsel dat gemakkelijk, voedzaam en smakelijk is. Naarmate medicatie zoals GLP-1-agonisten voor gewichtsverlies breder wordt toegepast, groeit ook het belang van aanvullende voedings- en leefstijlinterventies. Deze interventies kunnen helpen om langdurig gewicht te behouden en een gebalanceerde nutriënteninname te waarborgen tijdens het hele gezondheidsproces.
Julian Cacchioli, Vice President voor publieke zaken bij Herbalife in EMEA, India en APAC, opende het evenement en benadrukte de toewijding van Herbalife aan op wetenschap gebaseerde voeding en haar lange geschiedenis van plantaardige producten. Hij waarschuwde voor de noodzaak van innovatie, duurzaamheid en samenwerking om obesitas effectief aan te pakken.
Volgens Cacchioli richten de producten van Herbalife zich niet slechts op gewichtsbeheer, maar ondersteunen ze een bredere, gezondere levensstijl. Sinds 45 jaar ontwikkelt het bedrijf voeding op basis van planten, nog voordat dit mode werd. Ook benadrukte hij dat obesitas niet alleen een gezondheidsprobleem is, maar ook economische en maatschappelijke consequenties heeft die directe actie vereisen.
Preventie van obesitas en de relatie met kanker
Europese parlementslid Manuela Ripa, lid van de Commissie tegen kanker, lichtte toe dat obesitas op jonge leeftijd kan leiden tot verschillende types kanker in de volwassenheid. Daaruit volgt dat het voorkomen van obesitas van groot belang is. Volgens haar is obesitas vooral een preventeerbaar probleem.
De Europese Gezondheidscommissie heeft al enkele maatregelen voorgesteld, zoals accijnzen op ultrabewerkte voedingsmiddelen en belasting op energiedrankjes. Ripa benadrukte dat verdere concrete acties nodig zijn, bijvoorbeeld door het verduidelijken van voedseletiketten en het invoeren van fiscale stimulansen om gezonde producten goedkoper te maken dan ongezonde alternatieven.
Ze onderstreepte dat preventie vooral in de jeugd belangrijk is, omdat de gevolgen op de lange termijn aanzienlijk kunnen zijn. Daarnaast benadrukte ze dat obesitas niet alleen medisch, maar ook economisch en maatschappelijk zeer ingrijpend is, vooral vanwege de hoge kosten van de gezondheidszorg en de verbanden met kanker.
Voedingsbeleid en gedragsaanpassingen
Europese parlementslid Aurelijus Veryga, voormalig hoofd van het WHO Collaborating Center voor preventie en controle van niet-overdraagbare ziekten, benadrukte dat voeding gekoppeld is aan verschillende gezondheidsrisico’s, waaronder oncologische en cardiovasculaire aandoeningen. Recent onderzoek verbindt voeding ook met de mentale gezondheid en andere gezondheidsgebieden.
Veryga sprak uit dat het aanpakken van voeding en gedragsverandering begint bij de vroege levensfasen, zoals borstvoeding en schoolvoedingsprogramma’s. Hij stelde dat professionals in levensstijlmedicatie essentieel zijn, omdat gedragsverandering uitdagend is door aangeleerde gewoonten uit het verleden. Ook benoemde hij de rol van food technologists in het verminderen van een ongezonde voedingsstoffen.
Prof. Carel Le Roux, expert in metabole geneeskunde aan University College Dublin, presenteerde recent onderzoek over hoe nutrientenrijke voeding kan helpen bij obesitas. De studie vergeleek interventies zoals medicatie, dieet, lichaamsbeweging en voedingssupplementen met hoge voedingsdichtheid. Het resultaat was dat patiënten die voedingssupplementen kregen een gewichtsverlies van bijna 5% bereikten over twee jaar, terwijl in andere groepen sprake was van lichte gewichtstoename.
Le Roux benadrukte dat de focus vooral moet liggen op de duurzaamheid en smaak van dergelijke voedingsmiddelen, en op het bewijs dat gerichte, op wetenschap gebaseerde benaderingen effectief kunnen zijn. Het belang van keuzemogelijkheden voor cliënten werd eveneens onderstreept.
Een holistische aanpak en het belang van fysieke activiteit
Betty Chang van het European Food Information Council (EUFIC) wees op de stagnatie of daling van fysieke activiteit en sportdeelname in Europa. Ze onderstreepte dat beleid oplossingen moet bieden voor het gebrek aan ondersteuning bij stressmanagement, wat ongezond gedrag kan versterken. Chang pleitte voor een integrale aanpak die zowel fysieke als mentale gezondheid omvat. Ze benadrukte opnieuw het belang van duidelijke voedseletiketten en de rol van overheidsaanbestedingen bij het maken van gezond voedsel toegankelijker.
Wat betaalbare gezonde voeding betreft, stelde ze dat het belangrijk is om de kosten te verlagen door bijvoorbeeld btw op fruit en groenten af te schaffen, subsidies te verstrekken of belasting op calorierijke, zoute en zoete voedingsmiddelen te verhogen. Daarnaast kan het voorkomen van financiële stress eveneens helpen de consumptie van ongezonde producten te verminderen.
Cacchioli sloot de discussie af door te benadrukken dat obesitas complex is en dat om dit probleem aan te pakken een holistische, samenwerkingsgerichte benadering nodig is. Hij onderstreepte dat voedselinnovatie daarbij een cruciale rol speelt en wees op de bereidheid binnen zowel de industrie als beleidsmakers om deze uitdaging het hoofd te bieden.
