Nieuwe cijfers over vertrouwen in de Duitse economische toekomst
In november toonde een recente enquête een verdere achteruitgang in het vertrouwen van de Duitse industrie, wat wijst op een afnemend geloof in de plannen van de overheid om de economische groei te stimuleren. Het Ifo-instituut rapporteerde dat de vertrouwensbarometer daalde tot 88,1 punten, ver af van de 88,4 punten die in oktober werden gemeten. Volgens analisten van FactSet lag de verwachting voor deze maand op 88,3 punten.
Reacties en interpretaties van experts
Clemens Fuest, voorzitter van het Ifo-instituut, gaf aan dat het sentiment onder Duitse bedrijven verslechterd is. Hij stelde dat er weinig vertrouwen is dat een herstel op korte termijn verwacht kan worden. Na twee jaar recessie, die grotendeels werd veroorzaakt door een industrieel stilstand en zwakke vraag, had Financiënminister Friedrich Merz eerder dit jaar beloofd diverse maatregelen te nemen, waaronder een grootschalige overheidsuitgaven voor economische herlevingsprojecten.
De kritiek op het beleidsproces
Desondanks groeit de kritiek dat de voortgang traag verloopt. Politieke onenigheden, bureaucratische traagheid en het ontbreken van diepgaand structureel beleid belemmeren de structuurveranderingen die nodig zijn. Volgens de laatste Ifo-enquête zijn de verwachtingen voor de toekomst onder bedrijven aanzienlijk gedaald, een ontwikkeling die Jens Oliver-Niklasch, econoom bij LBBW Bank, als alarmerend beschouwt.
Hij merkt op dat er sinds de zomer geen significante vooruitgang is geboekt en dat Merz’s aangekondigde “herfst van hervormingen” nog niet gerealiseerd is.
Verschuivingen in sectorale verwachtingen
De verwachtingen voor de belangrijkste industrietak, de productie, zijn sterk verminderd. Volgens de gegevens van het Ifo-onderzoek melden bedrijven een afname in nieuwe orders. Ook ondervinden de handels- en bouwsector enige terugslag in moreel.
In tegenstelling tot deze negatieve trend in industriële en bouwsectoren, lijkt het sentiment in de dienstensector weer te verbeteren, wat een positief teken is voor de algehele economische stemming.
Positieve toneelstukken en vooruitzichten
Dirk Schumacher, hoofdeconoom bij de Duitse staatsbank KfW, wijst erop dat de bedrijfverwachtingen gedurende het jaar een duidelijke verbetering laten zien. Hij benadrukt dat, nu de dagen weer langer worden, een afname in de economische onzekerheid verwacht wordt. Volgens Schumacher zou de groei in het bruto binnenlands product in 2026 aanzienlijk kunnen toenemen, vooral door fiscale stimulansen.
De Duitse overheid voorziet een economische groei van 0,2% dit jaar en een stijging van 1,3% in 2026.
