Focus op onderwijs en persoonlijke ontwikkeling blijft prioriteit
Volgens een rapport van de Raad benadrukken vrijwel alle lidstaten dat het hoofddoel van het Erasmus-programma vooral moet blijven liggen op onderwijs en de ontwikkeling van individuen. Terwijl de Europese Commissie een voorstel heeft gedaan om het bestaande programma te herzien, wijzen veel landen op de noodzaak om de kernwaarden van Erasmus te behouden. Het programma wordt al decennia erkend als een van de grootste successen van de Europese Unie, waarbij miljoenen studenten binnen de EU de gelegenheid krijgen om in het buitenland te studeren en zich zo te ontwikkelen.
De controverse rond de herziening en de nieuwe prioriteiten
De Commissie streeft ernaar om Erasmus een meer flexibele financieringsstructuur te geven, gebaseerd op één grote pot met geld. Daarnaast wil de EU de prioriteiten verschuiven richting het versterken van het concurrentievermogen op wereldniveau, vooral ten opzichte van de VS en China. Dit houdt in dat er geen specifiek budget meer wordt gereserveerd voor jongeren of sportactiviteiten, terwijl er in de nieuwe voorstel voor de begroting van 2028 tot 2034 geïnvesteerd zou worden in ‘strategische onderwijsvelden’ met een totaal van 40,8 miljard euro.
Lauren Mason van het Europese Jeugdforum uit bezorgdheid dat de toewijzing van het budget te veel in handen komt van de Commissie zelf. “De subsidies kunnen elk jaar anders worden verdeeld, waarbij mogelijk veel geld wordt gestoken in studiebeurzen en nauwelijks in initiatieven die jongeren betrokken houden, zoals participatieactiviteiten,” aldus Mason. Ze benadrukt daarbij dat het onduidelijk is wat precies onder een ‘strategisch vakgebied’ valt en wie de beslissingsbevoegdheid hierover heeft.
De bescherming van Erasmus door politieke steun
Ondanks de onderliggende controverse zijn veel lidstaten nog steeds voorstander van Erasmus vanwege de grote waarde ervan. Zij vrezen dat de nieuwe prioriteiten, die vooral gericht zijn op concurrentievermogen, de carrièrekansen van studenten kunnen beïnvloeden. De gevestigde waarde van Erasmus zorgt er mogelijk voor dat het programma bescherming geniet tegen de ambitieuze herstructureringen, ondanks de kritieken.
Reacties en zorgen over de nieuwe scholarships
Volgens een rapport van de Deense presidentschap van de Raad heeft een groot aantal EU-landen zorgen geuit over de invoering van nieuwe studiebeurzen. Vooral de manier waarop de strategische vakgebieden worden bepaald en de financiële gevolgen hiervan voor het totale budget roepen twijfel op. Veel lidstaten vragen zich af hoe de toewijzing van middelen plaatsvindt en of de prioriteiten niet te veel worden bepaald door de Commissie zonder transparantie.
Na het debat van afgelopen donderdag verklaarde Roxana Mînzatu, Senior Skills Commissaris bij de Commissie, dat het voorstel enkel bedoeld is om een test uit te voeren met een beperkt aantal studiebeurzen. Ze ontkent dat er een algemene sentiment van ‘tegen competitie’ zou bestaan in Europa. “De link tussen de hervorming en de verbetering van de concurrentiekracht is iets waar we allemaal in geïnteresseerd zijn,” zei ze.
