Voorbereiding op voorstel voor gebruik van Russische activa
Op woensdag hintte Ursula von der Leyen dat de Europese Commissie op het punt staat een juridisch voorstel in te dienen om tot 185 miljard euro aan Russische centrale bankactiva te mobiliseren. Het doel is om de economische en defensieve steun aan Oekraïne te versterken. Deze verklaring volgt op haar uitspraken tijdens een toespraak in het Europees Parlement in Straatsburg, waarin ze benadrukte dat de Commissie klaar is om een wetstekst voor te stellen.
De controverse rond het reparatielening
Ondanks de voortdurende weerstand uit België, dat heeft gewaarschuwd voor potentieel schadelijke juridische en financiële risico’s, lijkt de EU vastberaden. DeBelgie is terughoudend vanwege het gebruik van activa die worden beheerd door Euroclear, een clearinghuis gevestigd in België. Volgens von der Leyen zou dit namelijk de meest effectieve manier zijn om Oekraïne te ondersteunen door middel van het inzetten van geconfisqueerde Russische activa.
Alternatieve financieringsopties en de Belgisch standpunt
Voordat het voorstel werd gepresenteerd, had de Commissie verschillende opties overwogen, waaronder bilaterale subsidies van EU-landen en gezamenlijke EU-leningen. Een schatting van Kyiv’s enorme begrotingstekort, dat in 2026 en 2027 op ongeveer 65 miljard dollar wordt geschat, onderstreept de urgentie. Toch blijft België terughoudend en eist dat de juridische en financiële risico’s gedeeld worden, of dat andere lidstaten gebruik maken van Russische activa in hun eigen jurisdicties.
Internationale steun en verdeeldheid binnen de EU
Op dinsdag herhaalde de EU-veiligheidsadviseur Kaja Kallas dat het reparatieleningplan het hoofdplan blijft. Ze weerlegde tevens de Belgische bezwaren omtrent Russische juridische repercussies, volgens aanwezigen bij haar vergadering met de centrumrechtse EPP-groep. Landen zoals Duitsland, Frankrijk en de Baltische staten ondersteunen de lening als een broodnodige steun aan Kyiv, vooral nu de EU-begrotingen onder druk staan.
Belgische reticentie en zorgen over escalatie
De Belgische regering weigert de plannen te steunen tenzij de juridische en financiële risico’s gedeeld worden en andere lidstaten Russische staatsactiva in hun jurisdicties aanspreken. Premier Bart De Wever uitte zorgen over mogelijke vergeldingsmaatregelen van Moskou en mogelijke reputatieschade voor Euroclear, mocht het plan doorgaan. Daarnaast uitten verschillende Belgische officials hun angst voor de gevolgen van een dergelijke actie en de impact op de internationale betrekkingen.
