De kern van de EU-strategie voor kritieke grondstoffen
De Europese Unie heeft deze week haar nieuwe actieplan gepresenteerd om de levering van essentiële grondstoffen te waarborgen. Deze middelen, nodig voor tal van industriële processen en technologische toepassingen, vormen een prioriteit voor de Unie. Om de doelstellingen te realiseren, richt de EU zich op het mobiliseren van lidstaten en partners om gezamenlijke inspanningen te leveren. De strategie omvat niet alleen het versterken van bestaande plannen, maar introduceert ook nieuwe initiatieven zoals de oprichting van een Europees Centrum voor Kritieke Grondstoffen.
Het Europese Centrum voor Kritieke Grondstoffen
Volgens de aangekondigde plannen, die onderdeel zijn van het bredere ‘RESourceEU’-initiatief, zal het centrum toezien op de aanbodsituatie in Europa, stimuleren van voorraden, recyclage en projecten voor het diversifiëren van toeleveringsketens. Wanneer het centrum operationeel is, moet het een centrale rol vervullen bij het monitoren en verbeteren van de bevoorradingszekerheid voor kritisch materiaal.
Een fundamenteel onderdeel van het succes, evenals de ongeveer zestig projecten die de EU al heeft lopen op het vlak van diversificatie, is het verkrijgen van steun van lidstaten en bondgenoten. Zonder hun medewerking kunnen de plannen niet worden uitgevoerd.
Internationale samenwerking en steun van lidstaten
Op de dag na de bekendmaking vroeg Europees Industriecommissaris Stéphane Séjourné de Estlandse premier Kristen Michal om diens steun voor het implementeren van de plannen, inclusief financiering en specifieke projecten. Séjourné benadrukte dat de samenwerking veelbelovend is, wat hij beschouwde als een positief teken voor de toekomst.
Michal bevestigde dat Estland al fungeert als knooppunt voor kritieke mineralen en dat het land bereid is om meer te doen om de doelen te ondersteunen. Een woordvoerder van de Estse regering gaf aan dat Tallinn de interesse en capaciteit heeft om een actieve rol te spelen, hoewel er nog geen definitieve besluiten zijn genomen omdat het bredere parlementaire overleg nog gaande is.
Internationale partners en vergelijkbare initiatieven
De EU is ook bezig met het identificeren van partnerlanden voor deelname. Zo liet de secretaris-generaal van de Europese Dienst voor Externe Acties, Belén Martínez Carbonell, weten dat haar gesprek met de Japanse staatssecretaris-Foreign Minister onder meer ging over het versterken van de bevoorradingsketens voor kritieke mineralen, waaronder zeldzame aarden. Volgens een bericht van de Japanse overheid ligt hier een belangrijke taak voor de internationale samenwerking.
Daarnaast benadrukte de EU-vertegenwoordiging in Japan dat samenwerking met vertrouwde partners, zoals Japan, essentieel is om de kwetsbaarheden in de toeleveringsketens te minimaliseren. Sinds het bezoek van Séjourné aan Japan in september, is de communicatie tussen de Europese Commissie en de Japanse JOGMEC, een grote speler voor kritieke grondstoffen, verscherpt. De JOGMEC fungeert als model voor het Europese Centrum dat momenteel op de planning staat.
Toekomstige beleidsinitiatieven en mogelijkheden
De Europese Commissie onderzoekt momenteel nieuwe wetgevende instrumenten om het centrum de bevoegdheden te geven die nodig zijn om naar behoren te kunnen functioneren. Naar verwachting worden hierover voorstellen gedaan in het tweede kwartaal van 2026. Intussen blijven de betrokken partijen en landen zich aansluiten bij de plannen, en wordt gewerkt aan het versterken van de internationale samenwerking op het vlak van kritieke grondstoffen.
