Ondersteuning voor innovatieve voedselproducenten en regelgeving rondom nieuwe voedingsmiddelen
De Europese Unie heeft aangekondigd dat ze een deel van haar nieuwe strategie zal richten op het ondersteunen van innovatieve voedselproducenten die willen uitbreiden en zich voorbereiden op het verkrijgen van goedkeuringen. Deze aanpak maakt deel uit van een bredere visie voor 2040, waarin duurzame en bio-gebaseerde bouwmaterialen en plastics zonder aardolie de standaard worden. In de strategie wordt ook aandacht besteed aan nieuwe technologieën voor fermentatieverwerking, waarbij micro-organismen worden gebruikt om suikers om te zetten in voedingsproducten zoals melkeiwitten.
Volgens het ontwerp van de strategie zal de Europese Commissie technische ondersteuning bieden aan kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s) die innovatieve bio-gebaseerde producten ontwikkelen. Dit moet de goedkeuringsprocedures versnellen, terwijl de hoge veiligheidsstandaarden gehandhaafd blijven. Vooral wordt benadrukt dat de Commissie het ontwikkelen van producten op basis van geavanceerde fermentatieprocessen, waaronder voedsel en diervoeder, zal ondersteunen. Daarnaast worden faciliteiten voor schaalvergroting en demonstratie-infrastructuur voor deze bedrijven voorzien.
Wat betreft regelgeving, vereist de EU dat de verkoop en consumptie van nieuwe voedingsmiddelen – producten die niet vóór 1997 op grote schaal werden geconsumeerd, zoals kweekvlees, insecten en voedingsmiddelen gemaakt met precisieverwerking – door de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) worden goedgekeurd. Een veel voorkomende klacht onder bedrijven is de lange wachttijd en het gebrek aan voorafgaand advies dat kan helpen om vertragingen te voorkomen, vooral wanneer aanvullende informatie wordt opgevraagd. Dit leidt vaak tot procedures die jaren duren.
Verschuivingen in de strategische richtlijnen en politieke standpunten
De uiteindelijke versie van de strategie wijkt af van een eerdere concepttekst die door Euractiv was verkregen. Die eerdere versie was explicieter over de ondersteuning die de Commissie zou bieden, inclusief vroege regelgevingadvies bij het indienen van aanvragen en gecoördineerde interacties met EFSA en nationale autoriteiten. In de huidige tekst is deze expliciete ondersteuning enigszins afgezwakt, hoewel de ambitie blijft bestaan om de goedkeuringsprocessen te verbeteren.
Het onderwerp van nieuwe voedingsmiddelen bevindt zich al geruime tijd in de schijnwerpers binnen de EU, zowel bij de Commissie als bij de Raad van Ministers. Verschillende lidstaten zien deze producten als een bedreiging voor de traditionele voedsel- en landbouwsectoren, wat heeft geleid tot vanuit politiek oogpunt terughoudende standpunten.
Verwachtingen dat de nieuwe Biotech-wetgeving, gepland voor midden december, grote doorbraken zou brengen op het gebied van regelgeving voor nieuwe voedingsmiddelen, zijn inmiddels getemperd. Intern documenten, ingezien door Euractiv, tonen aan dat de zogenaamde ‘regulatoire zandbakken’ – testomgevingen met minder strenge eisen voor producttests – niet van toepassing zullen zijn op nieuwe voedingsmiddelen.
Reacties en vooruitzichten voor de biotechnologie en voedselinnovatie
De Good Food Institute (GFI), een denktank die pleit voor voedselinnovatie en alternatieve eiwitbronnen, heeft de strategische aandacht voor fermentatietechnologie door de bio-economiestrategie positief beoordeeld. Lea Seyfarth, beleidsmedewerker bij GFI Europa, stelde dat voor Europa de realisatie van een leidende positie op dit technologiedomein nu concretere stappen vereist. Ze benadrukte dat de nieuwe Biotech-wetten voort moeten bouwen op de toegenomen belangstelling en momentum in de sector.
In het algemeen wordt erkend dat verdere actie nodig is om het volledige potentieel van fermentatie- en biotechnologieën in Europa te benutten, vooral gezien de plannen voor beleidsinitiatieven en infrastructuurondersteuning die nog moeten worden uitgevoerd.
