Het interne machtsconflict binnen het Europees Parlement over de volgende EU-begroting
Het interne machtsarrest binnen het Europees Parlement over de toekomstige EU-begroting bevindt zich op een beslissend punt. Parlementariërs zijn verdeeld over wie de leiding zou moeten nemen in de werkzaamheden rondom het voorstel voor de begroting van 865 miljard euro, dat onder meer de samenvoeging van subsidies voor landbouw en regionale ontwikkeling omvat vanaf 2027.
Bijna vijf maanden nadat Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, haar plan presenteerde voor het volgende Meerjarig Financieel Kader (MFK), van 2 biljoen euro, is de strijd over welke commissies de leiding krijgen in de parlementaire werkzaamheden al in volle gang.
Het draait nu om welke europarlementsleden die posities op zich zullen nemen. De centrum-rechtse Europese Volkspartij (EVP) — de grootste politieke groep in het Parlement — wil dat haar leden twee van de drie belangrijkste functies binnen de grote begrotingszaak op zich nemen. Dit betreft vooral de posten die direct betrokken zijn bij de grootste begrotingsonderdelen, zoals de nationale en regionale partnerschapsplannen ter waarde van 865 miljard euro (NRPP’s), zo vertelden functionarissen en assistenten aan Euractiv.
Deze ambitie komt bovenop de belangrijke posities die de EVP reeds heeft veiliggesteld. Jean-Marc Germain, een Frans parlementariër namens de Socialisten en Democraten (S&D), schat dat de EVP tot nu toe 26 rapporteurs en voorzitters van commissies heeft bevestigd voor de wetsteksten rondom de begroting. Daarmee overtreft de S&D, de op één na grootste groep, die 12 posities bezit.
De gevoeligheid rondom de NRPP-voorstellen en de verdeling van bevoegdheden
De voorstellen voor de NRPP’s, die de landbouw- en regionale financiering zouden herstructureren en samenvoegen, vormen een uiterst gevoelig punt. Traditioneel bestaat deze financiering uit ongeveer een derde voor landbouw, een derde voor regionale ontwikkelingsprogramma’s en de resterende derde wordt door onderhandelingen tussen de Commissie en lidstaten vastgesteld.
Deze plannen dreigden in november een volledige institutionele crisis te veroorzaken, toen parlementariërs dreigden het voorstel te verwerpen, maar uiteindelijk akkoord gingen na concessies van Von der Leyen die op het laatste moment werden gedaan richting belangrijke EVP-figuren.
Volgens vier parlementaire bronnen wil de EVP de rapporteurs voor de NRPP’s in zowel de regionale commissie (REGI) als de begrotingscommissie (BUDG) krijgen. Aanvankelijk wilde de EVP ook de landbouwcommissie (AGRI) bemachtigen, maar dat werd minder aantrekkelijk nadat de Raad meerdere landbouw-gerelateerde onderdelen naar een apart dossier verplaatste.
De planning en mogelijke uitkomsten voor de verdeling van functies
Parlementariërs hopen vóór de kerstvakantie een voorlopige verdeling van taken vast te stellen. De bedoeling is dat de coördinatoren van de AGRI-commissie op 15 december bijeenkomen, terwijl de REGI-coördinatoren tijdens de plenairevergadering van 15 tot 18 december worden samengebracht.
De coördinatoren in de BUDG-commissie ontmoeten elkaar op donderdag, maar er staat nog geen beslissing op de agenda.
Het risico op uitstel en het belang van tijdige beslissingen
Hoe langer de werkzaamheden in het parlement worden vertraagd, des te groter de kans dat de europarlementsleden achterblijven doordat EU-landen de voorstellen kunnen aanpassen zonder parlementaire goedkeuring. Volgens Germain, namens de S&D, wil zijn partij de tweede keuze krijgen voor de drie functies, terwijl de EVP de eerste selectie maakt.
De liberale Renew-groep zou vervolgens de resterende positie krijgen. Deze drie partijen, samen met de Groenen, vormen een fragiele coalitie ter ondersteuning van Von der Leyen. Spanningen blijven bestaan doordat de EVP zich recent aansloot bij uiterst rechtse partijen om groen beleid terug te dringen.
Deze coalitie, ook wel bekend als het platform, moet een eenheid vormen om invloed uit te oefenen op de lidstaten, die zowel op legaal als politiek vlak een sterkere stem hebben in de begrotingsbesprekingen.
Rasmus Andresen, een parlementslid van de Groenen uit Duitsland, stelt dat “de EVP de grootste groep is, maar dat dat niet betekent dat een groep met ongeveer 40% van de stemmen terechtkomt met 70% of 80% van de dossiers.”
Voorstellen uit Denemarken voor de heroriëntatie van landbouwbeleid
De Deense voorzitter van de Raad van de EU, die op zoek is naar het verlichten van de spanningen binnen het landbouwbeleid, doet voorstellen om de bepalingen omtrent het landbouwbeleid te verschuiven, zodat landbouwsectorale wetgevers meer bevoegdheden krijgen.
Hoe deze voorstellen verder worden ontwikkeld en of ze zullen leiden tot een verandering in de machtsverdeling binnen de EU, blijft nog onzeker. De inzet ligt op het optimaliseren van beslissingsprocessen rondom het toekomstig landbouw- en regionalebeleid.
