Canada verkrijgt eerste toegang tot EU’s SAFE-instrument na parlementaire goedkeuring

Ambrassade bevestigen overeenkomst tussen Canada en de Europese Unie

Op vrijdag hebben EU-ambassadeurs de overeenkomst goedgekeurd die onderhandeld is tussen de Europese Commissie en Canada. Deze overeenkomst maakt het mogelijk voor Canadese wapenfabrikanten om beter te profiteren van de aankoopbesluiten gefinancierd door het SAFE-instrument, dat een budget van 150 miljard euro omvat.

Unieke status van Canada als niet-Europese partij

Canada wordt daarmee het eerste niet-Europese land dat toegang krijgt tot de financiering via het SAFE-instrument voor haar fabrikanten. Deze stap volgt op de aankondiging van de Commissie en Canada op 1 december, waarin werd bevestigd dat Ottawa en de EU afspraken hadden gemaakt over de voorwaarden waaronder Canadese defensieproducenten kunnen deelnemen aan markttoegang en overheidsopdrachten gefinancierd door SAFE-loans.

Wijzigingen in de productiecapaciteit voor buitenlandse fabrikanten

Volgens de bepalingen kunnen fabrikanten uit derde landen meestal slechts tot 35% van de kosten van de componenten in een eindproduct vervaardigen. Met de overeenkomst wordt voor Canadese wapenproducenten de beperking op dat percentage opgeheven, zodat zij meer kunnen produceren dan de grens van 35%. Dit is in lijn met eerdere rapportages door Euractiv over de deal.

Voor onderdelen die uit Canada komen, wordt expliciet vermeld dat de kosten mogelijk meer dan 35% van de totale productiekosten mogen uitmaken. Echter, onderdelen uit de EU, Oekraïne en Noorwegen mogen niet minder dan 20% van de kosten van het eindproduct bedragen.

Dit betekent dat Europese aankopen van Canadese wapens mogelijk worden, zolang minimaal 20% van de componentenkosten afkomstig is uit de EU, Noorwegen of Oekraïne.

Financiële voorwaarden en vergelijking met andere landen

Canada zal in 2026 een initiële bijdrage van 7,5 miljoen euro moeten betalen, vermeerderd met een administratieve vergoeding van 2,5 miljoen euro, om toegang tot het programma te krijgen. In vergelijking hiermee heeft de Europese Commissie een veel hogere bijdrage geëist van 4 tot 6,5 miljard euro voor de Britse wapenindustrie, waarna onderhandelingen plaatsvonden om dat bedrag te verlagen. Die gesprekken stuitten enkele weken op impasses en werden niet afgerond.

Voor de andere betrokken landen, zoals Turkije, Zuid-Korea en recent Japan, wordt een aanvullende bijdrage overwogen vanaf 2027. Deze wordt berekend als 15% van de waarde van contracten waarin Canadese componenten meer dan 35% van de totale productiekosten uitmaken, inclusief contracten met Canadese wapens via SAFE en onderaannemers.

Vervolgprocedures en beslissingen

Na het afronden van de parlementaire goedkeuring door de Europese Unie zal de Raad het akkoord formeel bekrachtigen. De parlementaire vergadering zal eerst haar toestemming geven voordat de deal definitief wordt geformaliseerd.