Politieke strijd en onduidelijkheid over de volgende voorzitter
Deze week vinden verkiezingen plaats voor het voorzitterschap van de Eurogroep, een belangrijke informele eurozware bijeenkomst. België en Griekenland proberen elk hun kandidaat te ondersteunen bij Europese hoofdsteden, terwijl de uitkomst nog onzeker is. De vraag wie het leiderschap van de groep op zich zal nemen, veroorzaakt spanning en verschillende voorspellingen onder diplomaten en beleidsmakers.
De kandidaturen en de tussenstand
De elkaars rivalen zijn de Belgische vicepremier Vincent Van Peteghem en de Griekse minister van Financiën Kyriakos Pierrakakis. Beide politici komen uit de centrumrechtse Europese Volkspartij (EVP), die de politieke scène in Europa domineert. Volgens insiders bevinden beide kandidaten zich in een nek-aan-nek race, waarbij Van Peteghem momenteel meer steun lijkt te krijgen van Noord-Europese landen zoals Nederland en Finland. Aan de andere kant hoopt Athene op de steun van zuidelijke landen zoals Spanje, evenals Estland en Litouwen.
Enkele diplomaten speculeren dat Pierrakakis nog niet de benodigde 11 stemmen heeft om te winnen, waardoor hij mogelijk zijn kandidatuur vóór de stemming op donderdag terugtrekt. Tegelijkertijd wordt hetzelfde scenario door anderen gesuggereerd voor Van Peteghem, waardoor de uitkomst nog vol onduidelijkheid zit.
Internationale positie en recente ontwikkelingen
Frankrijk heeft zich tot nu toe niet publiek uitgesproken over de kandidaturen, hoewel Pierrakakis maandag in Parijs vergaderde met de Franse minister van Financiën, Roland Lescure. Een hooggeplaatste EU-ambtenaar meldde dat de Europese administratie zich momenteel ‘in afwachtingsmodus’ bevindt, terwijl ze wachten op de nieuwe voorzitter, die tijdens zijn termijn van tweeënhalf jaar een bepalende rol zal spelen bij de politieke koers en het beleidsprogramma van de groep.
Vergelijking tussen de kandidaten
De kandidaten hebben vergelijkbare programma’s, waaronder het verbeteren van de budgettaire samenwerking, het versterken van de internationale rol van de euro en het stimuleren van de concurrentiekracht van de EU. Volgens een diplomaat zijn ze ‘beide afgeleid uit vergelijkbare bron’, maar hun persoonlijkheden en leiderschapsstijlen verschillen wel aanzienlijk.
Pierrakakis wordt sinds maart van dit jaar beschouwd als een meer dynamische en spontane deelnemer aan de eurogroep-vergaderingen dan Van Peteghem, die al sinds 2020 aanwezig is. Van Peteghem wordt gewaardeerd om zijn werkethiek, zijn rustige studiehouding en zijn succesvolle leiding tijdens de Financiën-vergaderingen tijdens België’s EU-voorzitterschap vorig jaar. Pierrakakis daarentegen profileert zichzelf als onderdeel van het bredere verhaal van de economische opleving van Griekenland.
De economische heropleving van Griekenland
Het land stond in de jaren 2010 centraal in de eurozone-crisis die bijna tot de val van de euro leidde. Inmiddels is Griekenland echter uitgegroeid tot een van de sterkste economen van de eurozone. Volgens het nieuwste economische rapport van de Europese Commissie wordt voor dit jaar een groei van 2,1% voorspeld, wat ruim boven het gemiddelde van 1,3% in de eurozone ligt. Het staatsschuldratio ten opzichte van het bruto binnenlands product, dat tijdens de COVID-pandemie boven de 200% uitkwam, zou eind dit decennium gedaald zijn tot 130%.
Volgens een overheidsfunctionaris in de regio groeit de behoefte aan zuidelijke Europese vertegenwoordiging in de Eurogroep.
Factoren die de stemming beïnvloeden
Sommige diplomaten wijzen op het feit dat de campagne van Pierrakakis mogelijk werd versterkt door België’s afwijzing van een lening van €210 miljard aan Oekraïne, gefinancierd met Russische activa. Dit voorstel wordt in de meeste EU-hoofdsteden sterk gesteund, maar België uitte twijfels vanwege de juridische en financiële risico’s. Echter, anderen beweren dat het nog niet zeker is of België’s bezorgdheid over de ‘reparatielening’ de stemming op donderdag zal beïnvloeden.
Verwarring en onzekerheid worden verder gevoed door geruchten dat Manfred Weber, de leider van de EVP, zich niet wilde bemoeien met de kandidatuurstrijd en liever een neutrale houding aannam. Op 27 november bezocht de BMW-vicevoorzitter Athene en ontmoette hij onder anderen premier Kyriakos Mitsotakis. Volgens rapporten bevestigde Weber dat de beste kandidaat zou moeten winnen, zonder expliciet een kandidaat te steunen.
