Nieuwe bijdragen van Europese leiders aan het Oekraïne-vredesproces
Momenteel worden de standpunten van Europese leiders geïntegreerd in een nieuwe Amerikaanse-Oekraïnese vredesnota, gebaseerd op input vanuit Europa. Hoewel er enige participatie lijkt, blijft de invloed van de EU beperkt. Het recente voorstel, dat reeds punten bevat die niet door de Verenigde Staten werden erkend, suggereert dat Europa nu een plaats heeft aan de onderhandelingstafel, al is die nog niet gelijk aan een centrale rol. Opnieuw tonen de Europese hoofdsteden zich vooral alert op het annoteren van het Amerikaanse en Russische voorstel, zonder dat er veel initiatief wordt genomen om een eigen plan te ontwikkelen. De Amerikaanse staatssecretaris Marco Rubio verklaarde dat hij geen kennis had van het Europese ontwerp. Bepaalde onderdelen van het voorstel, zoals het gebruik van bevroren Russische activa en territoriale vraagstukken, worden afgewezen door de Amerikanen. Europese leiders, waaronder Donald Tusk en Giorgia Meloni, lijken vooral de beperkte rol van Europa te erkennen en geven aan dat het aanpassen van het Amerikaanse voorstel een verstandiger optie is dan het formuleren van een eigen beleid. De VS uiten hun frustratie over Europa’s vertragingen en het voortdurende kopen van Russische olie, wat de kansen op een effectieve doorbraak bemoeilijkt. Het ontbreken van een samenhangend Europa-beleid en de afwezigheid van overeenstemming over het inzetten van Russische activa voor Oekraïne blijven belangrijke hindernissen.
Ontwikkelingen op het handels- en klimaatfront
Vandaag ontmoeten EU- en Amerikaanse handelsmannen elkaar in Brussel om de implementatie van het handelsakkoord tussen de EU en de VS te bespreken. Deze bijeenkomst krijgt extra symboliek doordat hoge Funktionarissen voor het eerst sinds Donald Trump’s handelsoorlog in april Brussel bezoeken. Het is de eerste keer in lange tijd dat de Amerikaanse minister voor Handel, Howard Lutnick, en de speciale onderhandelaars, Jamieson Greer, Brussel aandoen. Ze zullen onder meer vragen over producten zoals alcohol en pasta, voor wie Brussel aanspraak maakt op uitzondering van de 15% importheffing die Washington recent heeft opgelegd onder het genoemde “kaderakkoord.”
Daarnaast blijft de EU onder toenemende druk staan om het personeelsbestand diverser te maken. Ambassadeurs uit lidstaten bespraken recent de maatregelen die commissievoorzitter Piotr Serafin heeft voorgesteld om de vertegenwoordiging van ondervertegenwoordigde landen, zoals Denemarken, Zweden en Oostenrijk, te verbeteren. Op het klimaatbeleid bleef de EU in Belém buiten de discussie over de geplande uitfasering van fossiele brandstoffen. Ondanks het afzwakken van haar prioriteiten, zoals de snelle aanpak van klimaatverandering en een belangrijke financieringsdeal, slaagde Brussels er niet in om haar standpunten in het COP30-proces te verankeren. Politieke onderhandelingen en de afwezigheid van de Verenigde Staten versterken de onzekerheid over de toekomst van een strengere klimaatagenda.
Politieke ontwikkelingen in Europa: nationale kwesties en internationale betrekkingen
In Frankrijk stemde de Nationale Vergadering vooral unaniem tegen de invoering van de inkomstencomponent van de begrotingswet voor 2026, wat de doorverwijzing naar de Senaat betekent. Spanje blijft zich verzetten tegen de vrijlating van de procureur-generaal, Álvaro García Ortiz, die recent werd veroordeeld voor het lekken van vertrouwelijke informatie. De voorzitter van Polen, Karol Nawrocki, begint vandaag aan een bezoek aan Tsjechië en ontmoet onder meer de nieuwe president Petr Pavel en de premier, ondanks het feit dat hij niet de zittende premier, Petr Fiala, zal ontmoeten, die de nieuwe regering vormt. In Slovenië is een wetswijziging ter ondersteuning van euthanasie teruggedraaid na een referendum waarin 53% van de bevolking zich verzette, wat de politieke agenda voor 2024 beïnvloedt.
Arbeidsomstandigheden en interne EU-zaken
Een online enquête onder meer dan 168 EU-functionarissen toonde een grote interesse in het reduceren van de werkuren. De meest gestelde vraag was of er plannen zijn om de werkweek onder de 40 uur te brengen, met velen die pleiten voor een kortere werkweek en meer telewerken. Daarnaast ligt er een voorstel om 60 dagen per jaar telewerk te introduceren. Op het Europese niveau onderzoeken senior parlementsleden de geschiktheid van Udo Zolleis voor een topfunctie binnen het Parlement. De komende maanden worden toelichtingen en interviews gepland, wat de politieke verhoudingen binnen de Europese instellingen kan beïnvloeden.
Internationale veiligheidsinitiatieven en onderwerpen in de energiesector
Ierland versnelt haar plannen voor het aankopen van capaciteiten tegen drones, voorafgaand aan haar voorzitterschap van de EU-raad in 2026. Dit initiatief volgt op incidenten tijdens het Deense EU-voorzitterschap, waarbij drones het luchtruim moesten worden gesloten. In de energiesector wordt steeds duidelijker dat het edcapituleren van de oliekap, bedoeld om Russische inkomsten te beperken, niet effectief is gebleken. Experts stellen dat het tijd is om de blokkade op Russische olie volledig te beëindigen door een verbod op G7-maritieme, financiële en logistieke diensten voor Russische olie af te dwingen, aangezien de huidige aanpak de beoogde sanctioneffecten niet voldoende oplevert.
Samenvatting en aankomende agenda’s
- EU-Afrika-top in Angola
- Raadsvergadering handel
- Plenaire sessiegebeurtenissen in Straatsburg, waaronder debatten over de schending van Europese waarden door Hongarije, versterking van politiecoöperatie, de 30e verjaardag van het Barcelona-proces en de versnelling van biologische controlemaatregelen
- Ontmoeting tussen European Commissarissen en Amerikaanse handelsfunctionarissen, zoals Henna Virkkunen en Howard Lutnick
