Een mislukte poging van Brussel om controle over elektriciteitsnetwerken uit te breiden

Ontbrekende belangrijke ministers tijdens eerste bespreking van EU ‘netwerkenpakket’

De Europese Commissie streeft ernaar meer invloed te verkrijgen in de planning van het elektriciteitsnet in Europa, met het oog op het aanpakken van wat vanuit Brussel wordt gezien als een kritisch tekort aan grensoverschrijdende elektriciteitsaansluitingen. Maar enkele van de krachtigste energie-ministers uit de lidstaten waren afwezig tijdens de eerste discussie over het voorstel. Vorige week presenteerde de EU plannen voor een ‘Noordster’-model voor het net, dat nationale operators zouden moeten volgen. Deze aanpak maakt deel uit van een bredere poging om meer controle te krijgen over de infrastructuurplanning, en markeert het begin van meerjarige onderhandelingen over de toekomstige governance van Europa’s energiesysteem.

Reacties van de grootste landen en hun scepticisme

Op maandag stuurden de vijf grootste landen van de EU twee staatssecretarissen en drie plaatsvervangende ambassadeurs naar wat bedoeld was als een ministeriële top. De reactie was echter zeer koel. Parijs en Berlijn richtten zich onmiddellijk op het voorstel voor meer gecentraliseerde planning. We hebben een aantal bezwaren, vertelde de Duitse plaatsvervangend ambassadeur in Brussel, Helen Winter. Ze uitte haar twijfel over het streven naar een EU-netwerkmodel dat nationale plannen zou moeten meten en waarderen.

De Franse vertegenwoordiger, Cyril Piquemal, benadrukte dat planning een verantwoordelijkheid van de lidstaten moet blijven. Hij uitte echte zorgen en verwees naar het grondbeginsel van subsidiariteit van de EU, dat zoveel mogelijk lokaal handelen vereist. Für hun deel toonden de landen grote aarzeling over het voorstel.

Dividendheffing en de controverse rondom congestieheffingen

Een ander belangrijk onderdeel van het voorstel, dat 25% van de opbrengsten zou moeten herverdelen wanneer onvoldoende grensoverschrijdende verbindingen leiden tot afwijkende prijzen, werd afgewezen door de meeste landen. Nu zal de EU dat geld gebruiken om netwerken elders uit te breiden, stelde de Zweedse energiesminister Ebba Busch. Ze voegde eraan toe dat dat geen legitieme publieke acceptatie zou scheppen, en had eerder het voorstel om congestie-inkomsten te herverdelen vergeleken met diefstal van de burgers.

De Sloveense staatssecretaris voor energie, Uroš Vajgl, uitte vergelijkbare kritiek: Onze burgers zouden de kosten voor infrastructuurontwikkeling elders moeten dragen. Csaba Lantos, de energiesminister van Hongarije, benadrukte dat het afsluiten van de fondsen de nationale flexibiliteit beperkt. Energy-commissaris Dan Jørgensen toonde zich niet bezorgd over de ontvangst van het EU-netwerkplan. Ik denk niet dat we dezelfde bijeenkomst zagen, zei hij toen hij de semi-ministeriële bijeenkomst verliet.