Het behalen van de EU-doelstellingen en de bredere steun voor Oekraïne
De Europese Unie heeft haar doel gerealiseerd om in 2025 twee miljoen stuks groot calibre munitie aan Oekraïne te leveren. Dit werd aangekondigd door de EU-hoofd-diplomaat Kaja Kallas voorafgaand aan een vergadering van ministers van Buitenlandse Zaken. Volgens haar werd het doel gehaald nadat de EU-landen in november 2024 al meer dan één miljoen rondes hadden verzonden.
Kallas benadrukte tijdens de persconferentie dat de EU het initiatief volledig heeft voltooid. “Dit is noodzakelijk zodat Oekraïne zichzelf kan verdedigen,” verklaarde ze. Tijdens de vergadering van de Raad voor Buitenlandse Zaken werd ook besproken of aanvullende maatregelen nodig zijn, waaronder het voorstel van de Europese Commissie om bevroren Russische soevereinvermogen te gebruiken voor een ‘herstellingslening’. Daarover bestaat echter geen unaniem EU-consensus; landen als België, Italië, Bulgarije, Malta en Tsjechië pleiten voor alternatieven.
Uitbreiding van de inspanningen en de financiën voor de levering van munitie
Dit jaar kondigde Kallas een plan aan om bijna €5 miljard te investeren in de levering van twee miljoen stuks groot calibre artilleriemunitie vóór 2026. Dit is onderdeel van een breder steunplan van €40 miljard dat in maart werd voorgesteld om Oekraïne te ondersteunen.
Het plan kwam echter sinds juni onder druk te staan, nadat de topdiplomaat al had gemeld dat 80% van de toezeggingen bevestigd waren. In september beloofde Kallas dat het doel nog voor oktober bereikt zou worden. Tegelijkertijd zette Tsjechië vorig jaar een plan op, dat bekendstaat als de ‘Tsjechische munitie-initiatieven’, gericht op het aanvullen van tekorten aan 155 mm NATO-standaard shells en andere munitie. Dit plan werd gecoördineerd met meer dan zestien landen.
Recentelijk kondigde de voormalige Tsjechische premier Petr Fiala aan dat het initiatiefr wordt voltooid doordat 1,8 miljoen stuks grote-caliber munitie naar Oekraïne is verzonden in 2025. Maar dat initiatief zal wellicht nu worden afgebouwd, nu de populistische politicus Andrej Babiš opnieuw premier is en heeft beloofd de Tsjechische munitie-activiteiten te beëindigen.
De toenemende tekorten en de afname van internationale steun
In een context waarin de Amerikaanse steun afneemt, blijken de Duitse en Tsjechische initiatieven niet voldoende om het gat te dichten. Experts wijzen erop dat de Europese hulp niet voldoende compenseert voor de terugtrekking van de Verenigde Staten. Sterker nog, de Europese militaire steun aan Kiev is sinds de zomer meer dan gehalveerd, met een totaal van €4,24 miljard in de maanden september en oktober. Dit staat vergeleken met de €9,8 miljard die weken eerder tussen mei en juni werd verstrekt.
Sinds de zomer hebben Europese landen geprobeerd om Amerikaanse wapens te verzamelen in pakketten van rond de €429 miljoen (ongeveer $500 miljoen) via het PURL-instrument van de NAVO om Oekraïne te ondersteunen. Grote landen zoals Frankrijk en Italië hebben daar echter geen bijdragen aan geleverd.
