De Europese Commissie onderneemt formele stappen tegen Hongarije
De Europese Commissie heeft donderdag een officiële inbreukprocedure gestart tegen Hongarije wegens het niet naleven van EU-regels omtrent mediavrijheid. Deze regels, die de onafhankelijkheid van de press moeten waarborgen en journalisten en hun bronnen beschermen, worden door de Commissie geschonden volgens haar rapporten. De procedure richt zich op de Europese Media Vrijheid Wet (EMFA) en de Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten (AVMSD).
Internationale niet-gouvernementele organisaties zoals Reporters Without Borders en Human Rights Watch hebben de afgelopen jaren herhaaldelijk gewaarschuwd voor de afname van de ruimte voor onafhankelijke journalistiek en de afnemende mediaverschillendeheid in Hongarije. Volgens de Europese Commissie interfereert de Hongaarse overheid actief in het werk van journalisten en mediaorganisatie door hun economische activiteiten en redactionele vrijheid te beperken.
Ook zou de nationale wetgeving tekortschieten in het beschermen van de vertrouwelijke communicatie en bronnen van journalisten, terwijl de juridische bescherming onvoldoende is, aldus een verklaring van de Commissie.
Specifieke overtredingen en de juridische context
De EMFA, die transparantie over media-eigendom, marktconcentratie en de verdeling van overheidsreclame regelt, zou door Hongarije niet naar behoren worden nageleefd. De Commissie stelt dat Hongarije ook tekortschiet in het voldoen aan de eisen voor publiek omroepwezen, de transparantie van media-eigendom en de beoordeling van marktconcentraties. Volgens een woordvoerder van de Commissie is er ook onvoldoende waarborg voor de toewijzing van overheidsreclame.
De lidstaten van de EU hadden tot augustus de tijd om deze wetgeving in hun nationale wetgeving om te zetten. Echter, na de deadline, heeft de Commissie brieven gestuurd aan diverse hoofdsteden, waaronder Boedapest, waarin problemen met de implementatie worden aangekaart. Dit wijst erop dat die zorgen nog niet zijn opgelost.
De situatie van de media in Hongarije in een bredere context
Hongarije’s mediaklimaat staat al geruime tijd onder druk. In 2018 heeft een mediagroep met banden met de regering de controle over grote delen van de nationale mediamarkt geconsolideerd. Nu, terwijl het land het jaar van de verkiezingen ingaat, krijgt deze kwestie opnieuw aandacht. De parlementaire verkiezingen moeten uiterlijk in april plaatsvinden, en peilingen laten zien dat premier Viktor Orbán en zijn partij Fidesz mogelijk geconfronteerd worden met hun ernstigste uitdaging tot nu toe, met de centrumrechtse Tisza-partij die in recente peilingen voorop lijkt te liggen.
Orbán regeert sinds 2010, en de politieke ontwikkelingen leiden tot toenemende zorgen over de vrijheid van de pers en de pluriformiteit van de mediaomgeving in Hongarije.
De volgende stappen en mogelijke gevolgen van het EU-optreden
De Europese Commissie heeft haar aanpak begonnen met een formele kennisgeving, waarin Hongarije twee maanden krijgt om te reageren. Indien de reactie onbevredigend is, kan de Commissie een gemotiveerde opinie uitvaardigen en uiteindelijk de zaak voorleggen aan het Europese Gerechtshof (CJEU). Dit kan leiden tot financiële sancties.
Vorige jaren heeft het Europees Hof al een dwangsom van 200 miljoen euro opgelegd aan Hongarije vanwege het niet naleven van EU-asielregels.
