Het belang van Europese zelfverdediging en leiderschap binnen de NAVO
António Costa, voorzitter van de Raad van de Europese Unie, waarschuwde dat Europa zich moet wapenen tegen mogelijke inmenging van haar binnenlandse bondgenoten. Hij benadrukte dat Europese landen klaar moeten zijn om de leiding binnen de NAVO vanaf 2027 over te nemen van de Verenigde Staten. Deze uitspraak komt voort uit zorgen over de recente houding van Amerikaanse functionarissen, die de afgelopen dagen de vrijheid van meningsuiting in de EU heeft bekritiseerd, haar democratische legitimiteit in twijfel getrokken en openlijk steun uitgedragen aan extreem-rechtse groeperingen in Europa.
In reactie op het nieuwe Nationaal Veiligheidsstrategie van de Amerikaanse regering, die Europa beschreef als geconfronteerd met ‘civielirevering’ en Brussel beschuldigde van ‘regulatoire verstikking’, liet Costa weten dat dergelijke inmenging onacceptabel is. Hij onderstreepte dat de Verenigde Staten niet de rol kunnen spelen van keuze-invuller voor Europese burgers bij het bepalen van welke politieke partijen goed of slecht zijn.
Vrijheid van meningsuiting en de invloed van Amerikaanse techgiganten
Tijdens een bijeenkomst van het Jacques Delors Instituut in Parijs, liet Costa ook zijn ongenoegen blijken over de invloed van Amerikaanse technologiebedrijven. Hij stelde dat ware vrijheid van meningsuiting niet kan bestaan als de toegang tot informatie wordt opgeofferd aan de macht van Amerikaanse tech-oligarchen. Kort daarna kondigde de Europese Commissie aan dat het social mediaplatform X van Elon Musk een boete van 120 miljoen euro kreeg voor het schenden van transparantieregels onder de Digital Services Act. Dit markeerde de eerste grote sanctie onder de nieuwe Europese regelgeving voor online platforms.
De NAVO en de verdediging van Europa
Costa stelde dat Europese landen zich moeten voorbereiden op het overnemen van de NAVO-leiding in 2027. Hij verwees hierbij naar de eisen van de Trump-administratie dat Europa meer aan defensie zou moeten uitgeven en een grotere rol binnen de alliantie zou moeten aannemen om het continent te beschermen. Volgens Costa is dit een noodzakelijke stap. Deze deadline wijkt af van de in juni gemaakte afspraak op de NAVO-top in Den Haag, waarbij werd afgesproken dat Europese lidstaten 5% van hun bruto binnenlands product aan defensie zouden besteden vóór 2035.
De redenatie van Costa is dat de allianties sinds de Tweede Wereldoorlog zijn veranderd. Hij betoogde dat Europa en de Verenigde Staten niet langer dezelfde visie delen over een wereldorde gebaseerd op regels en dat het aanpakken van klimaatverandering nu prioriteit heeft. Hij voegde eraan toe dat, wil Europa zichzelf effectief beschermen tegen haar adversaries en zelfs tegen bondgenoten die haar uitdagen, het noodzakelijk is om de Europese eenheid te versterken. Hij benadrukte dat de Amerikaanse strategie Europa nog steeds beschouwt als een bondgenoot, maar dat de kracht van Europa essentieel is om de ondermijningspogingen te weerstaan.
