De situatie rondom Orbán en de Europese Buitenlandse Dienst (EEAS)
Viktor Orbán heeft de afgelopen maanden de Europese Buitenlandse Acties (EEAS) onder druk gezet, vooral vanwege de recente schandalen die zich binnen de organisatie hebben voorgedaan. In een politieke context die kritisch wordt bekeken door de Hongaarse regering, brengt Orbán de corruptieschandalen die verband houden met de EEAS en het College of Europe onder de aandacht. Deze incidenten, waaronder de zogeheten “EEAS-gate”, volgen op andere controverses zoals Qatargate en Huawei-gate. Orbán beschouwt deze gebeurtenissen als bewijs van de onvolkomenheden binnen Brussel en beweert dat de organisatie slechts een corrupt en dysfunctioneel instituut is.
Onder zijn adviseurs leeft de overtuiging dat de EEAS ontbonden en vervangen moet worden door een technocratisch lichaam dat buitenlandse beleidslijnen zonder politieke invloed coördineert. Kritiek hierop komt niet alleen uit Orbán’s zijde, maar ook uit andere landen. Zo heeft Denemarken’s minister voor Europese Zaken, Marie Bjerre, de Hongaarse regering beschreven als het “corruptste land van de EU”.
Intussen probeert Kaja Kallas, de premier van Estland, de organisatie te stabiliseren door transparantie en volledige medewerking aan onderzoek te beloven. In contrast hiermee lijkt de communicatie binnen de Europese Commissie, met Stefano Sannino die van zijn positie als directeur-generaal MENA afscheid neemt, minder soepel te verlopen. Sannino kondigde aan dat hij aan het eind van het jaar zal stoppen, een beslissing die door verschillende officiële bronnen wordt tegengesproken.
De invloed van rechts en migratiebesluiten in het Europees Parlement
De meerderheid van rechts in het Europees Parlement heeft onlangs twee belangrijke migratiegerelateerde besluiten doorgevoerd, onder meer de herziening van de lijst met veilige herkomstlanden en de regels voor veilige derde landen. Deze besluiten worden gesteund door een coalitie van centrumrechtse en rechtse partijen, waaronder de ECR, Patriots for Europe, en de European of Sovereign Nations. Kritiek op deze maatregels komt onder meer van de sociaaldemocratische partijen, die waarschuwen dat de voorstellen kunnen leiden tot systeemverhalen voor het terugsturen van migranten en het faciliteren van expulsies via niet-officiële deals met landen als Libië en Tunesië.
De discussie over migratie wordt aangezwengeld door de de rapportages over infiltratie van de terroristenorganisatie Hamas in NGO’s die door de EU worden gefinancierd. Documenten, vrijgegeven door het Israëlische defensieapparaat, tonen aan dat Hamas geprobeerd heeft betrouwbare vertegenwoordigers binnen NGO’s te plaatsen om projecten te monitoren en mogelijk hulp te sturen voor militaire doeleinden.
Het Qatargate-schandaal en de reputatie van politici
Vraagtekens worden gezet bij de herintegreerbaarheid van bepaalde politici binnen de socialistische en christendemocratische fracties, met name over de terugkeer van een MEP die verdacht wordt van betrokkenheid bij het Qatargate-schandaal. Zelf geeft deze politicus, Alessandra Moretti, aan onschuldig te zijn, maar haar immuniteit werd eerder al opgeheven en later weer hersteld, vermoedelijk om haar te beschermen. De parlementaire autoriteiten wachten nog steeds op een definitieve beslissing hierover.
Naastlandse kwesties en de aanpak van het EU-budget
De Europese Unie aanwijst ondertussen nieuwe leiding bij de Europese Openbare Aanklager (EPPO), met Nederland’s Andrés Ritter als de meest waarschijnlijke kandidaat. Zijn rol wordt belangrijk geacht omdat de EPPO zal moeten onderzoeken naar mogelijke fraude en corruptie binnen EU-instellingen. Daarnaast blijven discussies over het budget van de EU actueel. Parlementariërs willen het budget voor de komende zeven jaar verhogen met 169 miljard euro om onder meer energie- en klimaatdoelstellingen te ondersteunen.
Regionale ontwikkelingen in verschillende lidstaten
Zweden en corruptieonderzoek
In Zweden worden vragen gesteld over de toewijzing van miljoenen euro’s via het Ministerie van Justitie, waarvan vermoed wordt dat ze zijn gebruikt voor atop clandestiene betalingen aan vermeende “spookmedewerkers” gekoppeld aan de hoogste politieke kringen.
Italië en de ECB
De Europese Centrale Bank heeft een amendement afgewezen dat de goudreserves van Italië onder de nationale controle zou brengen. De ECB benadrukt dat het beheer van deze reserves onder haar exclusieve bevoegdheid valt.
Spanje en Marokko
De 13e top tussen Spanje en Marokko wordt donderdag in Madrid gehouden, waar onder meer energie, landbouw en extremismebestrijding op de agenda staan. Hoewel de relaties positief worden genoemd, wordt niet alle vertegenwoordiging uitgenodigd door de Spaanse regering.
Polen en de rechtsstaat
De Poolse Hoge Raad heeft aangegeven dat het land niet heeft gecedeerd wat betreft de organisatie van de rechtspraak, wat de spanningen met Brussel verder kan opvoeren over de onafhankelijkheid van de Poolse rechterlijke macht.
Slowakije en de energievoorziening
De Slowaakse regering overweegt juridische stappen tegen het EU-plan om Russische gasimport tegen 2027 af te bouwen, hoewel de prioriteit ligt bij het veiligstellen van alternatieve gasleveringen.
Roemenië en militaire operaties
Roemeense navy-divers hebben een drijvend maritiem drone uit de Zwarte Zee gehaald en vernietigd. Daarnaast zijn duizenden mijnen geïnventariseerd en ontmanteld, waarmee de veiligheid in het gebied wordt gewaarborgd.
Regionale samenwerkingen in Midden- en Oost-Europa
De leiders van de Visegrad-groep – Tsjechië, Slowakije, Polen en Hongarije – hebben onlangs samen vergaderd, ondanks diepe politieke verschillen over onder meer het conflict in Oekraïne en de EU-politiek. Ze benadrukken het belang van regionale communicatie en samenwerking.
Het verloop van de EU-deforestatiegesprekken
Na politieke spanningen tussen Parlement en Raad lijken de onderhandelingen over de EU-wetgeving voor het terugdringen van ontbossing te worden voortgezet, ondanks waarschuwingen over technische problemen. Het belangrijkste punt van onenigheid betreft de uitzonderingen voor gedrukt materiaal zoals boeken en kranten.
