Nieuwe regelgeving voor zeebodemafval in EU-gebied
De lidstaten van de Europese Unie hebben een maximale hoeveelheid zeebodemafval vastgesteld die in het territoriale water van de EU is toegestaan. Deze nieuwe grens moet de strijd tegen vervuiling in de oceaan versterken en richten zich op het beperken van afval dat zich op de zeebodem verzamelt. Volgens de overeenkomst die donderdag werd bereikt, mag in gebieden die onder visuele monitoring vallen niet meer dan één voorwerp per 1.000 vierkante meter worden gevonden. Daarnaast is afgesproken dat er geen toename van afval mag plaatsvinden over de tijd in de delen van de Europese zeebodem die worden onderzocht met behulp van trawl-surveys, aldus de Europese Commissie.
Technologische upgrades in monitoring
Frédérique Mongodin, een expert op het gebied van mariene vervuiling bij de campagnegroep Seas At Risk, verklaarde aan Euractiv dat haar organisatie tevreden is met de introductie van een doelstelling die gebaseerd is op visuele controlemethoden. Deze aanpak moedigt de EU-landen aan om nieuwe technologieën voor monitoring te onderzoeken. Mongodin benadrukte dat het enkel trawlen op de zeebodem niet effectief is omdat dit bijdraagt aan de schade die ontstaat door visserijactiviteiten. Het gebruik van minder invasieve en meer geavanceerde methoden wordt als een belangrijke stap gezien in het verminderen van de impact op het onderwatermilieu.
Implementatie en wettelijke kaders
Relatief snel na het vaststellen van de technische limieten, zullen de kuststaten van de EU concrete preventieve maatregelen moeten uitwerken in hun nationale strategieën. Deze verplichtingen vloeien voort uit de Marine Strategy Framework Directive, een wetsontwerp dat in 2027 wordt herzien. De komende herziening moet de rapportageverplichtingen verminderen en de gegevensbeheerprocessen verbeteren, verklaarde de Commissie in haar Water Resilience Strategy die in juni werd gepresenteerd. Deze maatregelen moeten helpen om de vervuiling effectiever te bestrijden en de bescherming van mariene ecosystemen te versterken.
De impact van plastic afval op oceanen en economie
Deze zomer veroorzaakten schokkende beelden van stranden op Bali, die door plastic afval waren overstromen, een sterke herinnering dat afval niet alleen de zee, het leven erin en de volksgezondheid bedreigt. Het heeft ook ernstige gevolgen voor economische activiteiten zoals toerisme, visserij en aquacultuur. De EU heeft al een beperkte hoeveelheid vervuiling op haar kusten — een maximum van 20 afvalitems per 100 meter – vastgesteld, onder meer door een baanbrekende richtlijn die bepaalde soorten eenmalig plastic verbiedt. Deze richtlijn werd geïnspireerd door de meest voorkomende plastic voorwerpen die aanspoelen op Europese stranden.
Vooruitgang en uitdagingen bij het verminderen van strandafval
Uit een recent rapport blijkt dat de strijd tegen plastic afval in de oceaan enige resultaten oplevert. Het aantal kleine plastic stukjes — kleiner dan 2,5 centimeter — is in de periode 2020-21 met 29% afgenomen in vergelijking met 2015-16. Toch blijft de situatie ver onder de doelstellingen; in 2020-21 lag het gemiddelde in Europa op 203 items per 100 meter kustlijn, tien keer hoger dan het toegestane limiet. Een groep voor oceanen en mariene conservatie, Oceana, benadrukt dat preventie de meest effectieve aanpak is. Volgens een woordvoerder moeten upstream-acties zoals productie, marketing en verkeerd afvalbeheer prioriteit krijgen om de habitats in de oceaan, en vooral de diepe zee, te beschermen en waar mogelijk te herstellen.
